24 December, 2008

Malaysia hkrun lam ... Daw III

24.12.2008

Shana tup Internet lang nga yang seng madu Miwa num gaw seng pat sa na nga sa tsun ai majaw, ngai mung dai kaw na pru wa sai.
Shana nsin grai naw sin ai re majaw, gara de mung n chye sa. Internet seng madu gaw nsin sin ai shara ni de hkum sa, grai tsang ra ai hte shinlam n nga ai nga tsun shadum ai.

Ngai mung pru sa wa na grupyin de htep wa ai taxi la, hkum dip shayi, hpa re ma re n chye ai shayi sha ni hpe baw ganga dan na KFC ngu ai de sa wa sai. U shan htet la na, mahti machyin sha let aten hpe lagawn lamawm shalai nga ai.

Phone shaga ga nga yang mung 7/11 ni, laga store seng ni mung n dut na gaw mau nga ai. Pay phone shaga ga nga yang mung n mai taw nga ai. Coin bang dat na matsun hte maren galaw shakut yu tim, ngai mahtang n chye na rai sam ang ai.

KFC kaw shat sha nga ai ten hta, nsam hkum sum hpa bu hpum sumraw da ai shayi shadang ni shada atek jahta hkat let, malu masha sha nga ma ai. Myen ga hku shaga ai nsen ma na ai majaw gayin yu dat yang, grai naw kaji na zawn san ai shayi hte shadang hpe mu ai.

Pat makau kaw shara la na KFC kaw dung nga let shinggan de yu nga ai. Make-up hte ntsa lam hkrang shala da ai gala amyu shayi sha gaw ngai hpe azi yu nga ai. Ngai mung shi hpe bai yu hkrup dat ai hte shi gaw hkrang shala dan ai gaw amyu hkum sumhpa re. Shi a myi jut ni hpe n dang hkam mat ai ngai gaw U shan hpe sha madung dat amya sha taw sai re.

Bukit Bintang KFC kata na jasan jaseng galaw ai Gala amyu sha dingla wa gaw bungli galaw ai lagawn lamawn she re. Nyau nyau hte, shani tup galaw na grai pu ba taw na rai sam ai gaw ...

Hkying kru n htu dingsa hkrunlam hkawm ai lam matsun da ai Lonely planet ngu ai laika buk hpe galam let nga sai. Hkying kru htu ai hte rau KFC kaw na pru nhtawm mini shop nga ai de sa na sim card mari la sai. Dai lu la ai hpang she ka moi shawng hpe shaga, manaw manang ni hpe shaga, jahpawt jau jau re ai hpe malap kau na Hkau Shanglawt hpe ma shaga hkrup dat ai.

Shani shagu bungli a majaw kade pu ba taw ai me n chye, sawn sumru yu ai lam n nga ai sha phone shaga dat ai majaw madu hkum madu bai pawt hkrup ai.

********************************

Jahpawt hkying 9 ram hta gaw kamoi shawng, ma hkalep ni hte hkausoi sha sai. Manu gaw Manila hte shingdaw yang loi gaw hkyem sa tim, namchyim gaw n ra ai. Ma-un si ni bang da ai majaw grau sawng mat ai. Shawng nnan sha ai Malay lusha gaw hpang kalang bai sha na matu ngai hpe n lu gang la mat ai.

Manang ni hpe phone shaga, o ra tsun ndai tsun, ngut ai hpang gaw nye a guide asak 6 ning re ai ma kasha hte lagaw lam adit sai. N myit mada ai sha KL Tower de du mat ai. KL Tower ntsa de lung sai. Lekmat gaw tak da ai hta grau hpu re nga ai.

Raitim, mari sai. Hkawm yu sai. Nye a guide gaw hkrit ai majaw mari da ai lekmat shagu n jai lang kau ai. Mawdaw gau, Tower ntsa de lung yu, Dusat ni hkan yu, natural park de sa yu na, sumla ni dem la rai bukit bintang ngu ai de lamu ga sumla yu let bai wa sai.

Dai shana maga gaw manaw manang nkau mi hte bai hkrum sai. Moi na manang ni, online kaw na hkrum ai manang ni hte rau ... Blogger Shanglawt hte ma hkrum sai re.
Blogger Shanglawt wa hte Kuala Lumpur kata angaw hkawm ai lam hte jahta ai lam ni, ja zawn htoi ai nsam ntsin loi mi lu ai lam ni hpe matut ka na re.

Daini gaw Prot Dickson de rawt na re. Ya gaw jahpawt hkying 3 rai sai. Naw yup na sai. Jahpawt hkying 10 hta Malaysia Kachin Baptist Church hte rau Port Dickson de rawt na re majaw ...

22 December, 2008

Malaysia hkrunlam ... Daw II

22.12.2008

Myit hta gaw kabu gara nsen hte Karai Kasang hpe chyeju shakawn nga ai.

Taxi gaw gara de nga ai n chye na pru gaw pru wa sai. Ngaw de ngaw de hkrang hte Jinghpaw la langai myi gaw le le hte o ra de yu hkawm, ndai de azi hkawm let taxi zawn san ai tam sai.
Masha law law gaw Teksi (Taxi) ngu ai shara hta la tsap jawng nga ma ai. Buga masha ni rai sam ai.

Mu ai taxi la ni yawng mung gala chyu rai taw nga ai. Dai gaw taxi ahpraw ni re. Sinat kadun hpe nshang hta tsat, jan re tsap nga ai pyada hpe sa san sai. Ndai lekmat gaw gara de ta? Shi tsun dan na chye sai.

Taxi ahkyeng grai law yen tsap taw nga ma ai. Ngai ang ai gaw Miwa la wa gau ai mawdaw re. Hkau Shanglawt wa tsun ai hte maren ang sha-a hkrat mat re sai. Chye da ai Miwa ga adaw achyen ni hte awut bun dat yang dai Miwa la wa mung grai kabu ni ai.

Shi gaw Kwantung masha re. Kungfu crazy re. Hkrup sai gaw e, ngai mung kaji ai ten ni hta jau hkyen laika buk ni n yup n sha hti wa ai re majaw ... Lapu hkyen, sharaw gumtsap amya, woi lakung lung hkrang ni gaw n jahta wa sai. N chye tsun na ... :P

Mawdaw gau ai ram ram lawan ai re. Makau grupyin ni de yu yang gaw ram ram san seng ai hpe mu lu ai. Manila hte grai shai ai. Thai hta pyi grau tsawm ai zawn nga ai. Thailand Bangkok hta gaw mawdaw nau law ai hte grai kahtet ai. Ya aten gaw nshung ta rai na kun gaw n chye ai.

Masha ni gaw minutes 60 ram gau ai da. Shi gaw minutes 4o pyi ganoi n du ai. KL Plaza, Bukit Bintang de du mat sai. Ndai kaw yu na i? Hotel ni madun ya ra na i? nga san ai. Hotel ni madun ya rit nga ai majaw hkan madun hkawm sai. Royal Bintang hotel de sa na nga tim grai hpu ai da.

Phone card tam mari tim n lu ai. 7/11 ni, laga ni n dut ma ai.????? Jan pru yang she dut na da. Lahpa hpye sumbu kaba hte gang garawt ai sumbu kaba hte Miwa mare hta hkawm sai. O ra hotel san yang gaw gawk n nga sai. Ndai rai yang gaw manu grai bai hpu taw ai.

AhGu Gala ni mung htep chyu htep wa, ka-te kawk kawk ni hte shanhpraw myi mut ni mung hpring kabrap taw nga ai. Pay phone tam yu tim n mu, san tim o ra kaw zawn zawn, le ra kaw zawn zawn re ... aga, Thai masha ni hte gaw grai shai ai she rai nga.

Mu dat ai Internet seng kaw shang dat ai. N re da. Ntsa htap de she re da. Lung sai. Anoi abya sumpum mi hte ... htap 3 kaw rai taw ai. Jinghpaw she re me. Bum lung lagaw she re gaw ... Korea rai sam ai. Miwa hku brawp yu yang shi mung bai brawp ai. Miwa i? nga jang n re da.

Manang nkau mi hpang de email sa, blog ni hkan hte, shanglawt mara da ai Pawm Naw Awn a mahkawn madat let jahpawt na jan hpe la taw nga sai.

Pawm Naw Awn gaw computer kaw na yup n mai ai lam marawn taw nga ai. Ngai gaw yup gaw yup mayu tim Malaysia gumhpraw RM 150 n kam jaw na, shanang na internet seng kaw dung taw sai. :P

Karai Kasang bau sin ya ai majaw nan rai sai law...

Matsing; Nbungli pa kaw gumhpraw galai manu - 1 US$ = 3.41 Malaysia RM

Malaysia hkrunlam ... Daw I

22.12.2008

Nbungli ntsa kaw lung ai aten gaw 21 shana hkying 9 ram re. Pyen sai. Kan loi kaw si wa ai zawn nga ai hte, nbungli ntsa kaw mari sha ga ai nga hkra ngu na hkausoi mari sha dat ai. Budget airline re majaw malu masha n jaw sha ai re. Cebu Pacific nga ai. Philippines kaw na re. Miwa madu ai nbungli re.

Malaysia de du sai. 00:37am ram hta du ai. Dai kaw na gaw maigan masha pru shang jep ai shara de sa sai. Yawng hte maren tsap nang, madu na ang wa ai shaloi mu gun du wa a shawng de wa n htu shi ai n-gup hte sa mani dan na, passport hte nbungli lekmat madun dat ai.

Shanhte shada manhkrum yu let jahkring jahta ngut ai hpang (shada naw ningdang shi ai.) Immigration rung de sa na matu tsun ai. Sa sai. Shaga sai. Myen mung gaw anhte visa free n jaw ai da. ASEAN yawng hta nanhte mungdan hpe sha n jaw ai re. Dai raitim arrival visa mai la ai nga ai.

Mai sa. Manila kaw na mung sagawn da wa sai re. Galaw na ga ai. ngu bai tsun yang form jaw ai. Lata kaw jaw hkyen yang she gumhpraw shawng jaw ra ai nga wa ai. Gumhpraw galai na jaw dat sai. RM 331. 330 gaw arrival visa 14 ya matu, RM 1 gaw form matu.

O ra ka, ndai mahkret hte mani dan, ga ni shaga, nye a sumla ma ra ai law nga hpyi na passport sumla langai kumhpa jaw kau da ya sai re.

Yawng wa mat ai hpang hkying hkum mi chyen ram she ngai lu pru ai. Ngai na rai sa la yang .. maw .. kadai n nga sai gaw. Rai ni mung n mu. Lost and found kaw mung kadai n nga. San tik tik re goi ... o ra de sa tam yu, le ra de sa tam yu nga na Malaysia num a layung madi ai de tam tik tik ...

Jahtum me gaw phone ni shaga na lit nga ai wa sa wa ai. Yup mayu taw ai nsam hte ... dai na na re i? da .. re ...maw ndai kaw maisau ngu na ... la wa sai. Yawng yawng gaw Custom kaw shang jep hkam taw ai aten, ngai gaw malap kau na lai wa ai hku re.

Taxi shap yak na tsang ai hte Shanglawt wa tsun ai hku gala taxi la ni hte katut na tsang na nbungli pa kata na nan taxi coupon mari la dat sai re.

21 December, 2008

Malaysia de pyen sai.

21.12.2008

Daina 8:55pm nbungli hte Malaysia Kuala Lumpur de pyen sai.
Arrival visa hpe myit mada na sa sai.
Karai Kasang a shaman chyeju hte lam shagu masan sa u ga ngu madu hkum madu akyu hpyi la sai.

Yangung du hkra wa na bai n kam shawk sai majaw ...

Malaysia kaw Hkrismat hpawng lu lawm na ngu myit mada ai. Manaw manang ni hte ma lu hkrum na ngu myit mada ai.

Hkrunlam hkawm ai gaw grai myit lawm dik ai.

Bu hkawm brang ngai kalang bai hkawm sai.

20 December, 2008

Yu byin ai Sumla hkrung ni

20.12.2008

Ndai shata hta yu byin ai sumla hkrung nkau ...

Charlie Wilson's War

Laika ka ai wa: George Crile
Director: Mike Nichols

Hkrang shala: Tom Hanks, Amy Adams, Julia Roberts

Ngai ra ai Tom Hanks hkrang shala da ai re. Shi hte rau Amy Adams, Julia Roberts ni shanglawm ai. Hkying hkum mi chyen jan jan na ai sumla hkrung re.

Kadun ai hku: Afghanistan mungdan de Soviet Russia ni majan je shang wa ai shaloi American ni gaw Afghanistan na mung masha ni hpe sinat shakap ya, malu masha hte laknak ni madi shadaw ya nhtawm Russia ni hpe bai rawt malan nna awng padang lu mat ai sumla re.
American ni hte Communist ni, Socialist ni hpe nhtang gasat na san da ai gumhpraw wan 5 kaw na law htam wa hkra shakut let, Afghan de mung sa du gawan, congressman magam bungli hte n rau n htau, tsawm shayi ni hte ma kyin she kyin re taw ai shadang hku nna Tom Hanks hpe mu lu na re.

Ngai na ningmu: Yu ging ai sumla re. American a mung masa hte shi n-gun hpe grai gat hkai tawn ai sumla re. Shi n lawm yang n mai sai zawn zawn. Ya chyawm shanhte shaman da ya ai ni, shanhte hpe bai nhtang htim ai katut sha re sai. Mung masa a bumsap tsip zawn amyaw amya shuk ai lam hte madu a akyu n nga jang bungli n galaw ai lam ni hpe mu lu ai.

**********************

Heaven & Earth 

Director: Oliver Stone

Vietnam majan shaloi byin wa ai mabyin kaja langai hpe mahta na dem da ai sumla hkrung re.

Larry King pyi grai madi shadaw nna hkrak ai ngu tsun da ai sumla hkrung re.

Grai grai nan yup mayu taw sai majaw hpawtde she bai matut ka sa na.

19 December, 2008

NGAI HPE ROI AI.

19.12.2008

Ndai laika hti pyaw na ngu hkum shadu. (Dr. Than Tun a ga hpe lakap na Jinghpaw version galai ai.)

17.12.2008 shani hta gtalk panglai kaw pyaw len nga ai aten, shayi sha langai online lung wa na sa shaga ai. Virtual mungkan re majaw o ra le ra shaga taw ai aten hta, aka jawng sha "Nang, ngai hpe roi ai." ... oi ... mungkan e, hpa wa rai wa sa ta? Mu mung n mu ga ai gtalk manang she re me. Hpa wa roi hkrup wa sa ta?

Bawnu hta microchip centrino 3.0GHz 10 ram hte bungli kyin mat ai. "Hpa majaw kun? Ngai hpa shut sai kun?" bai san dat yang ... "Nang grau chye na re le ... Nang galaw da ai hpe ..." ngu na bai htang wa ai.

Mau nyaw e, bri sai. Bra sai. Shat sha ten jahkring hkring let gtalk hta ne ne taw nga ai she ngu yang ... mood ni yawng hten ... shat pyi ganoi dang mat ni ai.

Sumla hkrung ni hta madun ai zawn ...
blah blah blah
10 minutes later ...

"Nang moi ya ngai hpe sa da ai mahkawn hpe naw matsing ai i?" Aga, mahkawn madat pyaw ai ni rai jang manaw manang nkau hpe sa ya ai gaw 2005 kaw na rai sai me...
"N chye mat sai. gara mahkawn ta?"
"Shawng nnan lang sa ai mahkawn" "Nang ngai hpe roi ai."

Tam sai. Chats history kaw na bai tam sai. Shi hte chat ai ni yawng bai tam ngut ai hpang gaw ... mu sai. Manghkang shabyin ai mahkawn hpe ...

Mau mung mau, mani mung mani mayu, kadai hpe mani dan na n nga ai majaw computer screen hpe sha sumsai nsam jaw ya dat sai.

Shi shala taw ai rai sam ai shadu na bai san ai. Ngai mahkawn hpe mu sai. Nang shala taw ai i? nga na san jang shi gaw kaja wa nan pawt taw ai she rai ahka!!! Seriously ngu ga le...

Tsun mayu ai de n du wa re nga ai. Gai gai, hpa mahkawn re hpe gaw blog htum pa de sa tam na madat dat sa nu. Dai mahkawn gaw ...

AH BA DI ni a Ram mahkawn da ai ... NGAI N TSAWM ngu ai mahkawn re.

Shi gaw shi n tsawm ai majaw shi hpe roi ai re da. Ah Nu e, hku hkau lam hta tsawm ai n tsawm ai n nga ai law... Yawng tsawm ai. (Loi hking ngai ngam da na ra ai. dai majaw yawng tsawm ai ngu tsun ra ai.) :P

Conclusion
Mabyin gaw Jinghpaw laika hpe atsawm n chye ai hte lachyum sawn la shut ai majaw re. Sang lang dan ai hpe ma madat na n myit ai. Agressive lam hpe lang ai. Assertive way hpe (win-win) solution hpe n hkap la ai. (Hpa n seng ai mungga ni ma lawm wa sai.)
Shi gaw Jinghpaw+Sam re majaw Jinghpaw laika nau n chye ai da. Dai majaw rai ang ai.

Final Conclusion
Dai majaw kade a mara mung n re. Dai mahkawn hkawn ai Ah Ba Di a mara re ngu hpung dim dat ai. :P
Ah Ba Di e, hkum pawt yaw .. haha shala ai re. :P

17 December, 2008

Singapore visa bai shawk ai...

17.12.2008

Garum shingtau ya na ni nga ai majaw Singapore visa bai shawk sai. Email hte ma Yangung kaw na Singapore dat kasa rung de san sagawn da sai. Ndai Manila kaw na mai shawk la ai re nga na shawk sai.

N mai taw ai. Nang gaw myen mung passport lang da ai myen mung masha masat hkam la da ai majaw Singapore visa hpe Yangung kaw na she shawk mai na re... nga nna bai htang wa ai. Agent hpe kalang bai san ya rit. Yangung de ma email hte sa na san da sai re. Shanhte tsun ai, ndai kaw mai shawk la ai da.

Shi kalang bai sa mat ai. Singapore dat kasa rung de... Bai shana ai. N mai ai. Nang gaw Manila de visit visa hte du taw ai majaw Yangung mare kaw na she shawk la ra na re da. Gai, visit visa hte n rai jang gaw taw? nga jang gaw dai mung maren da law ... Myit ru mat ai. Myit mung kaji mat ai. Shanhte mungdan masha ni hte laga sinna mungdan na ni law law gaw pru pru shang shang alu tsu loi dik ai.

Myen mung na gumhpraw ni hte grai lu su nga ai Singapore wa myen mung masha ni hpe gaw grai bai kawng madun mayu ai hpe myit n hkawn ai law ... hpa majaw she re kun?

14 December, 2008

Shata jan

14.12.2008

Daina maga mu lu ai shata jan...
Nbung n san ai majaw aten na na shata jan n mu lu ai re.
Metro Manila na ma kasha ni kabu jawng nga ma ai.

 

Blog a htum pa de na mahkawn hte seng nna ndau laika

14.12.2008

Blog a htum pa kaw na mahkawn ni hte seng nna ndau mayu ai.

Lama na dai mahkawn ni hpe ra ai ni nga jang lawan gang garawt la da marit. Nau nna ai aten hta dai mahkawn ni yawng hpe dawm kau sa na re.

Dawm kau ai ngu ai gaw, mahkawn madu ni a gyin shalat da ai n-gun atsam hte shanhte a hpaji hpe hkungga ai majaw re.

Lam amyu myu a majaw mahkawn hpe tam mari na yak, lu la na  yak ai ni a matu yaw shada na mara da ai re. Numdu ni hpe n hkungga ai n re. Sut masa hku galaw ai ma n re majaw mara da ai. Raitim, dawm sa na re.


"Madu ahkang" (Copyright) hpe hkungga ai majaw re. Madu ni kaw na ahkang lu jang gaw bai mara na re.


Hkrismat mung ni wa sai. Yawng ngwi pyaw nga u ga.

12 December, 2008

Manny Pacquiao (or) Philippines' wealthiest sportsman

12.12.2008

Sumla hpe Google kaw na tam la ai.

Manny Pacquiao da. Shi a mying hpe Philippines mungdan hta n chye ai kadai n nga na re. World boxing kaw na light weight tsang a ninghkring rai nga ai.

Shi a ninghkring aya hpe kalang bai makawp maga ai hku nna laiwa sai Dec 6 ya shani Las Vegas hta Dela Hoya hte shingjawng wa sai re. Dai shani hta mungkan hta traffic law dik ai metro manila a lam nmaw ntsa mawdaw ni mat mat ai. Tricycle ni shap yak mat ai re.

Philippines Gumsan magam Arroyo hte rau
Sumla hpe Google kaw na tam la ai.

Dela Hoya Oscar hpe dang ngut ai hpang gaw shi hpe shingjawng manang n nga ai boxer ngu pyi shamying wa ma sai. Mani shawng shani shi Philippines de bai du wa ai majaw ngai mung taxi manu grau ma mat ai re. Lam ni yawng pat mat ai. Mawdaw sengke ni hpring, mawdaw ni shamu pyi n mai hkra re.

Sumla hpe Google kaw na tam la ai.

Shi laiwa ai shaloi nta hkan na Num ni hka shin taw let, tower hte sha hkayawp na pru shakram ma ai. Ma kasha ni mawdaw lapran n hkrit n tsang lagat hkawm taw ai. Marawn ai. Ta hpawk dum ai hte ... grai kabu gara hkap tau wa sai lam hpe shi laika kaw na lu hti ai. Metro Manila gaw shara mi kaw lam pat jang laga shara yawng de ma sa hkra ai re.

Manny Pacquiao hpe Pacman ngu na ma shaga ma ai re. Shi gaw ya aten Philippines mungdan a simsa lam dat kasa hku na shagrau hkrum sai re.

Shi a daidaw buga gaw General Santos mare re nna No.2 kaba dik Mindanao zinlawng a dingdung maga de gna ai. Kalang mi gaw dai mare a gawng malai congressman byin tai lu na matu shingjawng ga sai. Asak ma ram, tsawm ma tsawm, hpaji ma chye ai 25 ning sha naw re ai shayi sha langai hpe sum mat ai re. Dai shayi sha gaw ra lata poi hta piso wan 20 sha lang nhtawm Pacquiao gaw piso wan 300 ting jai lang sai re.

Shi gaw ndai mungdan a lusu dik ai ginsup ninghkring rai nna jamjau jamhka hkrum ai ni hpe ma dangdi ai made garum nga ai wa re. Shi a lam hpe Jinghpaw hku bai ka na ngu ma myit nga ai.

Singapore visa hte $ 100

12.12.2008

Yes, you have to apply for a visa if you are a Myanmar national. You can apply at the Singapore Embassy in Manila.

Lahta na laika kadun mi hpe Singapore dat kasa rung kaw na bai htang wa ai. Wa sai ... hugawng pa .. mogawng hka yawng hpe ... (mahkawn sha hkawn na nga taw sai...)

Shata mi ram jai ra ai allowance ni hpe wa ndai December shata hta gara hku na me bat mi jan hte jai shapyen kau ai kun n chye mat ni ai..

Malaysia kaw 7 ya, Singapore kaw 3 ya nga na ngu yaw shada da ai wa ... ya gaw .. yupmang kata na, an a tsaw hkrunlam .. ya gaw mat mat sai .. kaning di na nga nna Nchyang Hka Ra zawn marawn ra na kun? Myi prawi si loi naw katsut kau yu ga.

Singapore kaw 3 ya nga na matu $ 100 ting re majaw ... dai lamang hpe nja nhpra dawm kau sai re.
Ya gaw Visa manu $ 100 n lu jaw ai marang e, Malaysia kaw sha sa chyai sa na re. Maga mi hku nna nga jang chyurum sha ni grau law ai mungdan de sa ai rai nga. Hkying kaba she nga ai me. Refugee camp ni de ma sa du mayu ai re wa ... mahkrun naw tam ra nga ai.

Blog a htumpa de mahkawn album nkau mara da ai. Dai mahkawn ni hpe ndai shata htum jang yawng dawm kau sa na re. Kalang mi gaw myit ga ai. Ngut nna mani sha manang hkau Dan hte jahta byin ai. Anhte a yungwi mungkan a lam hte seng nna... Dai hte seng na laika ma ka mayu ai. Madung gaw dai mahkawn ni hpe gyin shalat shakut da ai ni a atsam hpe hkungga ai majaw re.

09 December, 2008

Cluster bomb

9.12.2008

Cluster bomb
Nbungli ntsa kaw na bawm jahkrat nga yang

Cluster bomb ngu ai gaw Jinghpaw hku bawm kasha ni grai law lawm ai lawungcha ngu tsun ra na kun? Cluster bomb ngu ai gaw missile langai rai nna dai kata kaw bawm kasha ni grai law rawng ai. Dai hpe nbungli ntsa kaw gap jahkrat dat ai shaloi, shawng nnan nbung ntsa kaw dai missile a akawp ni run mat ai. Dai run mat ai hte, dai missile hta rawng nga ai bawm kasha ni gaw ga de ayai mat ai re.

Ndai zawn bawm kasha ni ayai mat ai.

Dai bawm kasha ni gaw dozen manu mana law nhtawm lamu ga de hkrat wa ai shaloi shi a dam lada ai gaw gawdin pa 2 kaw na 4 ram du hkra re. Dai majaw cluster bomb langai gaw gawdin pa 2-4 ram nga ai lamu ga na nga manga yawng hpe hkra machyi shangun nga ai.

Ndai zawn

Dai bawm kasha ni hta gaw hpri hkyep ni grai rawng ai hta n-ga wanyam mung law ai majaw kapaw ai shaloi hkra ai masha ni gaw asak si ai du hkra hkra machyi ai re. Dai hpri hkyep ni gaw grai dai ai rai nna myiman hkan hkra yang zaibru hte kabai dat ai shara kaw hku hku mat ai zawn byin nga ai.

Lagaw daw, lata daw kau ra ai ni mung grai byin nga ai.

Dai cluster bawm ngu ai gaw nbung ntsa na jahkrat, lamu ga de du ai hte yawng kapaw mat ai n re. Nkau bawm ni gaw n kapaw ai sha naw nga nga ai. Dai n kapaw ai bawm ni gaw ga kaw lup ai bawm (landmine) zawn ngam taw ai re. De a majaw hpang de hpun hta sa, lai wa lai sa galaw ai ni kabye hkrup, hkra hkrup na mung bai mai kapaw nga ai.

Dai Cluster bawm a majaw hkala nba hkrum ai hte si mat ai jahpan a htam 3 kaw na htam 1 mi gaw ma kasha ni re lam chye lu ai. Hpa majaw nga jang ma kasha ni gaw lagat n chyang ai hte, makoi na shara n chye la ai majaw re.

Cluster bawm a majaw hkra machyi ai, asak si htum ai grai byin nga ai. Ya gaw, mungkan law law hta ndai Cluster bawm hpe ninghkap ai lam galaw nga ma sai.

Laiwa sai bat hta Norway mungdan, Oslo mare hta ndai Cluster bawm hpe pat shingdang na hte n jai lang na matu zuphpawng galaw ai. Dai zuphpawng hta mungdan law law myit hkrum nna Cluster bawm hpe n lang sa na ngu ta masat ka sai re. Philippines mung dai kaw lawm ai.

Ya aten cluster bawm lu galaw ai mungdan gaw (33) nga nna dai bawm hpe jai lang, zing da ai mungdan gaw (75) nga ai. Ya aten hta Cluster bawm missile yawm dik millions hku nga nna dai bawm missile langai hta lawm ai bawm kasha ni gaw billions hku nga ai lam chye lu ai.

Sumla ni yawng hpe Google kaw na tam la ai.

08 December, 2008

International Student Christmas Party

8.12.2008

7.12.2008, Laban shana de gaw International student Christmas party ngu ai de sa byin ai. Ngai gaw jawngma n re. Raitim, jawng lung nga ai manaw manang ni gaw mai ai, sa ga, buffet re, free re, sa tau na re, re, re, re, nga ai majaw lu na sha na lam hta myit sharawng awng dik ai ngai gaw dai shara de hprut re du mat sai re.

Karai chyum masa sharin ai dakkasu langai kaw na saw shaga ai re. Shanhte sha htaw wa htaw sa, malu masha, yawng lajang ya ai. Matsing ai daram nga jang, Myen mung, Tibet, Taiwan, Miwa, Vietnam, Turkey, USA, Canada, South Africa, Nigeria, Congo, Ghana, Libaria, India, Nepal, Bhutan, Romania, Lao, Thai, Indonesia, East Timor, Tonga ngu ai Pacific zinglawng langai kaw na, Pakistan, Korea, Brazil ni re.

Masha law dik gaw Myen mung na jawngma ni re. Ndai Philippines mungdan hta du nga ai myen mung masha ni kaw na gaw Hkang ni law dik re. Dai hkang amyu sha ni gaw Chyum jawng lung ai malawng ai. Shinggan jawng lung ai grai taw ai re. 90% ram gaw san dat yang Chyum jawng hkrai re.

Karen hte Jinghpaw ni ma loi gaw law nga ai. Myen amyu sha ni gaw loi n law ai. Hkang hta lai nna ngam ai amyu sha ni gaw shinggan jawng lung ai law ma ai. Chyum jawng lung ai ni ma nga ai.

Party de du sai.

Mying ni ka, shachyen shaga, mayu dama (ndai gaw n lawm ai le), sumla ni dem ngut ai hpang gaw ni nawn ai dung lahkum ni kaw dung ma ai. Raitim, bung ai shada chyawm ai hte maren, mungdan hte mungdan san san bai dung ma ai.

Mungdan shagu shachyen shaga nna Nepal (Gurkha) ni kaw nna ka hkrang hte hkap tau hkalum la ai.
 
Nepali ni a ka hkrang

USA kaw na sara langai kaw na mungga htawn ai. Nkau gaw shawng nnan lang hkrum ga ai Christmas lamang re majaw kadun daw Yesu Hkristu a lam htawn tsun dan ai.

Hkristan mungdan re ai Philippines a Christmas ten gaw (ber) ni yawng re. September, October, November, December kaw na January 6 du hkra re. Extended holidays ngu na ma tsun ma ai. Shara shagu, shagan hkrang wan pu ni, nsam hkum ai myihprap wan ni hte shatsawm jahtap da nga ai.

Wan yam (Fire works) grai kapaw ai. Majan zawn she re. Na she kapang ai. Miwa shaning nnan kaw na kap wa ai lailen re nga nna chye lu ai. Manu mana kapaw ai gaw moi Pajau Nahpaw gasat poi hta pyi grau na sam ai. De a matu gumhpraw ma grai jai ma ai. (Akyu n rawng ai ngu na maigan masha ni grai tsun ma ai.)

Myen mung na ni mung hka jaw poi hte ka ai ka hkrang langai hte shanglawm dat ai. Nye myit hta gaw Wunpawng ka hkrang rai jang gaw grai kaja na re ngu sawn hkrup ai. Hpa majaw ngu jang lagawn lamawn zawn tai ai hta n-ga shawa masha ni n-gun nau n jaw ma ai.
 
Myen mung na tsawm shayi ni a kahkrang

Tibet amyu sha ni a ka hkrang gaw anhte hte loi gaw hkrang bung nga ai. Lagaw htawt, lata shamu ai lam ni gaw n bung tim, manau nau ai zawn gawai ai, din din re nna ningbaw a hpang hkan nang ai gaw bung nga ai. Yawng shanglawm mai ai nga saw shaga ai majaw ngai ma atsam nga ai daram gaw nawt lawm sai. Anhte a manau hte grai ni htep ai zawn hkam sha ai. Yawng ma mai shanglawm ai. Ningbaw a hpang hkan ai.

   
Tibet amyu sha ni a kahkrang

Africa jawng num mung mahkawn hkawn dan ai. DUm shapyaw ai lam n nga ai sha, micro phone hte sha mahkawm mat ai. Nsen mung hkrat, grai mung lu marawn ai majaw tahpawk nsen ni gaw aten loi na tim n zim ai.

Korea ni chyawm gaw Taikwando hkyen ginsup dan ai. Hpun pyen pa ni htawng ga dan ai. Masha 2 kahtap tsap nna langai gaw Merry Christmas ngu ai maisau pa hkumba da ai shakap da ai hpun hpe lang, langai mi gaw nhtang hku gayin nna namsi hpe htawng, dai maisau pa hpe hkra, Merry Christmas ngu ai laika pa hkrat wa, dai zawn lajang da ai wa she ...
 
Korea ni atsam madun nga yang 

Namsi htawng ai wa gaw htawng shut, namsi hpe n hkra, bai htawng hkyen taw yang, Merry Christmas ngu ai laika pa gaw shi hkrai shi hkrat wa, shawa masha yawng mani, namsi htawng ai wa gaw shakut na htawng taw, hpang de gaw n gayin yu... Loi gaw mani ra mat ai.

Shawng nnan du ai ni lata sharawt mu. Kumhpa jaw na nga ai hte rau Myen mung na jawngma ni yawng ta sharawt ma ai. Anhte shawng du ai re gaw ... Hka kawk langai lu ai. Hka hpunlum bang lu ai hpan re. Magap hte, nam hkawm yang, bum lung yang grai kaja ai. Jinghpaw mung a matu grai hkrak ai hpan re.

Lusha gaw buffet re. Tsun n ra sai le. Myen mung na ni gaw htem htem she re. Raitim, anhte hta grau zen ai ni grau law taw ai. haha... Gala ni le, sha mung sha, ga mung shaga, bai mung jat sha. :)

Aw... December raitim n kashung ai Hkrismat hta mahkrum madup nna, manaw manang nnan ni lu let, ndai laika ka ngut na yup mahka raitim, shachyen shaga shakram kau da ai Vietnam shayi hpe dum shingran let ... yup ra shang sa na re.

07 December, 2008

Philippines, nye ningmu, mahkrum madup

Cultural nationalism hte Political nationalism hpe matut ka nga tim bai kahtap sawn yu, gram yu ra ai majaw (revise) galaw ngut jang she bai mara na re.

Ndai laman gaw yawng chye ai hte maren Mombai attacks a majaw masha 200 jan si nna hkrit kajawng hpa labau langai hku ngam ai. Dai hte rau Thai kaw mung n-gun madun ai ni a majaw nbungli pa ni pat mat nhtawm buhkawm masha ni jam jau jam hka hkrum mat sai.

Nau nna ai hte Pakistan Pashwar ngu ai de bawm bai kapaw na masha 29 du hkra si sai da. Ya, ndai Philippines kaw mung kalang bai byin nga sai. Mani sha Manila kaw pyada hte syndicate kaw na masha ni gap hkat ai majaw masha 16 si mat sai re. Dai syndicate kaw na ni gaw sinat hta n-ga bawm ni, langa chyaw amyawk ni mung lawm ai re.

Philippines mungdan a mare daju hpe Metro Manila ngu shaga ai. Dai Metro Manila hpe mare law law hte gaw de da ai. Manila gaw dai Metro Manila kaw na mare langai mi re. Kaba dik ai gaw Quezon city nga ai. Ngai nga ai gaw Pasig city re.

Manila city gaw moi Asuya rung dung ai mare re. Ya hpang de gaw rung nkau hta lai na ngam ai rung yawng hpe Quezon city de htawt mat sai re. Quezon city ngu ai gaw Myitkyina mare hta grau kaba ai re. Myitkyina ginwang n re sha Myitkyina mare hta grau kaba ai.

Philippines mungdan kaw na Miriam college ngu ai gaw grai mying gumhkawng ai. Dai college de zuphpawng ni, forum ni, confrence ni jahkring hkring sa lung ga sai. Dai Miriam college gaw Num jawng re. Master lung ai La loi li sha nga ai. Yawng Num hkrai re. Guard ni kaw na Num hkrai re.

Dai jawng kaw na jawngma ni gaw lauban launa ni a kasha ni re. 90% ram re. Dai college kaw na simsa lam dap (Peace department) ngu ai kaw na shayi sha hte shaga yu ai shaloi she, shanhte galaw nga ai Anti-Gun campaign lam ni chye lu ai.

Ndai mungdan hta M-16 sinat langai mi hpe piso lap 20000-50000 ram hte lu mari ai. Ya na gumhpraw galai manu hte nga jang US$ 200-500 ram sha ang ai. Sinat hpe tara shang lang na matu chyawm gaw hkan sa ra ai tara ni grai law nna laisin mung shawk ra ai. Jinghpaw mung hta gaw AK-47 langai hpe pyi sen shi kaba jaw na mari ra ai nga gaw na ga ai.

Raitim, tara n shang lang taw nga ai ni ma grai nga ai. Dai majaw bank de damya mya ai mabyin, gumhpraw kashun, mawdaw kashun, gap sat kau da ai mabyin ni ma grai nga ai.

Kalang mi, mawdaw parking kashun ai marang e, maga mi na wa gaw sinat shaw na gap dat ai. Dai she, mawdaw gau ai wa gaw baw gum na yen dat yang shi makau kaw dung nga ai shi a madu jan hpe sa hkra mat ai. Kalang ta si mat ai.

Raitim, n si shi ai gaw dai shi madu jan a kan kata na ma kasha re. Kalang ta tsi rung de gau, kan kata na ma kasha hpe ga shaw ra ai. Ndai mabyin gaw n na shi ai. Yawn hpa mabyin ni grai byin lai wa sai.

Ya ma bank a shimlam ni hpe gap sat na gumhpraw kashun ai lam ni, lusha seng hkan damya mya na dai lusha seng na amu galaw ai num kasha ni hpe roi rip ai lam ni (Kalang mi gaw mahkum hte re ai num hpe roi rip da ai.).

Hkristan mungdan raitim, mau nan san ai lam ni grai nga ai. Nye a myi n hpaw shi lam a majaw Ma kaba hte Mau ai she re law. Sinna de na hkristan mungdan ni hta ndai hta grau ai ni pyi byin nga ai.

04 December, 2008

Cultural Nationalism hte Political Nationalism

4.12.2008
Anhte nga pra taw nga ai ndai mungkan hta lamu ga jarit ni masat let uphkang grin nga ai mungdan law law nga ai. Mungdan ni hta uphkang masa gaw n bung nga ma ai. Nkau mungdan kaw gaw shawa lata uphkang masa (Democracy) lang ai. Nkau hta gaw hkawhkam uphkang masa, Communist, Socialist, hpyendap, ... hkum sumhpa re. Uphkang masa gaw hpa re ngu tsun sanglang dan n mai ai uphkang masa hte uphkang taw nga ai mungdan nkau mung nga nga ai.

Mungdan ngu ai hpa hpe tsun a ni? Mungdan ngu ai ... masat masa nga ai hte madu tawn da ai lamu ga, shaga ai aga, jai lang ai hunghking, dai aga hte htung hpe jai lang ai wuhpawng hpe tsun ai. (Ntsa lam re. ndai lachyum she jaw ai n rai.)

Dai rai yang mungdan hpe gara hku hpawng chyawm wa a ta? Tsun shaga ai aga bung ai, htunghking bung ai shada kahkyin gumdin la nhtawm madu hte htuk manu ai uphkang masa hte gaw shachyaw wa ma ai. Ndai gaw ntsa lam na mungdan law law paw pru wa ai lam re.

Dai mungdan ni hpe gaw htunghking masa mungdan (Cultural nationalism) ngu na ma shaga ma ai. Ga shadawn; Germany, Miwa hte Taiwan, Korea. Ya aten Miwa ni garan taw ai, Korea ni laksan rai taw tim tsun shaga ai ga, htunghking ni gaw bung pre nga ai. Masha nsam mung bung pre nga ai majaw lani mi na aten hta langai sha bai mai byin ai. Germany gaw mungdan langai sha bai rai mat sai. Ndai gaw htunghking masa mungdan ngu tsun mayu ai.

Political nationalism hpe Jinghpaw hku gara hku ka na atsawm n chye ai. Ndai ga si hpe nau ma n jai lang ma ai. Masa hkan ai mungdan ngu tsun yang mung loi dawng dawng nga ai.

Moi gaw Slav amyu lakung lama ni Soviet Russia (USSR), Yugoslavia ngu ai zawn re paw pru wa sai. Dai mungdan ni gaw mung masa hte ru jung na gawde wa ai mungdan ni rai nga ai.Ya chyawm me, yawng zang ayai mat nhtawm, laksan mungdan hku nna daini mungkan hta tsap taw nga masai.

Dai hta n-gun ja ai wa gaw n-gun kya ai wa hpe dang sha mayu ai ni naw byin nga ai. Russia Vs Georgia majan, shata man 8, 2008.

Ngu sa ga. Ndai masa hte gaw de da ai Asha dan (Asia) mungdan hpe tsun ga nga yang, adan aleng mu lu ai gaw Munghpawn Myen mungdan re. Munghpawn ngu ai gaw Union nga ai lachyum re.

Ndai munghpawn mungdan hta amyu rusai law law hte gaw de da ai re. Hpa majaw ndai zawn gawde wa ai labau hpe gawn yu yang, mung masa a marang e ya na zawn munghpawn hku nna nga pra sa wa na ngu yaw shada let rai nga ai.

Bai matut na ...
Ndai laika ngau a matu website hkan na, hti ga ai laika hkan na mahta let nye a ningmu hte kapyawn na ka ai.

03 December, 2008

Nshung sama ... U hpa ... Myitkyina

3.12.2008

Laika grai law ka ngut sai ngu yang she wan wa maja hten mat na grai myit n pyaw kau sai. Wan bai sa ai aten kalang ta jak hpaw, blog kaw na draft kaw nga na kun ngu tam yu tim n mu ai majaw grai yawn kau sai re. Mi yet ka da ai hpa re kun pyi nau n matsing mat sai. Bawnu grai kaja ai majaw gtalk kaw mung grai shakawn katut ai. N matsing sai i? Kade lang tsun dan ra na? hpa hpa nya nya ni le ...

Gai, bai ka na re. Kalang kataw ai hte n rawt ai sha n mai ai. Kade lang sum tim, awng padang n lu dip shi tim awng dang mayu yang gaw bai shakut ra na re. Rawt sai. Aw .. chye ... ka sai .. bai ka sai. laika!

Shangai chyinghkai wa ai ten kaw na. December shata hta rai jang (Jinghpaw hku hti na) but ni, shut ni, sweater ni, ntsa palawng snr lum palawng ni hpun na shakya, gawng shingyan madun na ri ri aten hta lai nna myi n mu shi ai kaw na lam nmaw ntsa de du nga sai re.

Jahpawt jau jau rawt ai hte nshung sama hte rau saiwan ka-up taw nga ai san tsawm ai nbung hpe sinda hpring hkra nsa hpe hkru hkra sa bang dat ai namchyim gaw ... aga.. hpa hte mung n lu galai re nga ai. Haaaaaaaa

Myitkyina gat kata de gaw wan shadaw ni lim lim lim lim rai chyinghkrang dut ai Sam num ni, namlaw namlap sa dut ai Jinghpaw hpawmi ni hte hpring nga sa na re. Chyinghkrang kaba kaba law ai ni hpe kashun mari na ga law hkat ai de pyi du hkra shakre ai re. Jinghpaw num hte Miwa num ni le. Sam num kaw na chyinghkrang ni hpe htim amya na she mari ai gaw...

Lama na anhte ni hkai na anhte ni dut yang gaw shan gumhpraw ma jat wa na re.

Ta yoe kawng ngu ai Mali hka makau na lam ....
Buddha sasana gawkngu kaba ....... (Ta tar na baik man)
O ra jut, le ra jut hkan na ... pai hkra marawn let jahpawt jau jau lagat taw nga ai shinggyim masha ni gaw salat grit grit hte gat de sa na (Bank de sa ra ai majaw hkying hkum mi ram na mat ai. ya bai matut blog na...) nbaw shat hte tofu gangau ni mari sha, hkausoi ni mari sha ma ai. Ya shingran mu na grai pyi sha mayu wa sai... :)

Matut blog na ngu yang she n myit mada ai sha galaw ra ai lam ni pru wa ai majaw hpawtde she bai ka sa na re ... Grai gaw myit n pyaw ai. Myitkyina hpe grai dum na ...

Mahkup saiwan mawng ai nshung ta du sai.. yawng a myit ni ngwi pyaw nga u ga.. ndai zawn mahkawn ni hkawn taw nga na hpe shingran mu na U hpa hpe marit taw ai law...

30 November, 2008

Mau Mau re ai November 30

30.11.2008

Online hta manaw manang ni hte hkrum ai. Ygn, Chaing Mai, Myitkyina hkan na ni gaw Sweet December tau na lamang ni tsun dan ma ai.

Nanhte gaw taw? Nga nna ngai hpe san ai.

Anhte mung anhte a mahkyen hte tau na re. Ginhtawng ta hte yinam ta sha nga ai ndai mungdan hta anhte mung salat she grit hkra rai, shan ni ju, shat ni shadu na tau na ri ri rai taw sai lam shana dat ai.

Blog de du sa ai myitsu ni ma shan ju sha mayu yang, shat simai ni sha mayu yang pyen sa wa na matu saw shaga dat ga ai. (Holland ni pyi shaga ai me, anhte ma shaga ga.. :P)
Hpa mi nga tim le, kashung tim kahtet tim December gaw December sha n re ni? Dai majaw madu a ginra hte htuk manu ai ladat hte tau na re.

Ndai zawn, anhte a buga hta mung lam shagu hta anhte hte htap htuk ai ladat hte gaw sharawt sharin shakyang galaw shakut sa wa ra nga ai. (Mungga mung loi lawm mat sai. December mungga ngu sha sawn la sa nu yaw. :D)

Yawng ngwi pyaw simsa ai hte December shata de kabye shang wa ga law... ... ...

Hti byin ai laika ni

30.11.2008

Hti byin ai laika ni

Ndai laman gaw shani shagu rawt ai hte, rau ai hte, nta du ai hte CNN hpaw yu nga ai. Mombai hta gap hkat nga ai shiga gaw Thai n-gun madun poi shiga hpe ka-up kau re nga ai.

Shani shagu rung n sa shi yang shi laika shawng sa mari hti nga ai. Headline shagu gaw Thai n-gun madun poi kaw na Gala mung gasat poi de yawng mat sai. Ndai Gumsan magam Mrs Gloria Magapagal Arroyo a gunhpraw ayai ai grai law ai lam ni, US de zuphpawng kalang sa yang Peso million kade jai ai lam ni ka da ma ai. (Ndai Arroyo gaw ra lata poi hta masu na vote dang da ai re. Ndai mung na mung masa la ni lapran Hello Garci ngu ai gaw grai mying kaba nga ai.

Myen Laika ka saranum Ju ngu ai wa a laika ni hpe ngai ram ram ra ai. Shi gaw myen mung na ramma ni a matu grai shakut na ka ya ai laika ka sara langai ma re.

Ndai lawu na laika ni gaw shi ka da ai ni kaw na hta la da ai ni re.

"Ramma ni a matu ring chying ai grupyin ra ai. English hku nga yang gaw 'Rich environment' ngu ga. Dai grupyin ngu ai gaw masha nkau mi a matu nga taw chyalu rai nna nkau mi a matu gaw madu nan shakut sharang galaw shapraw la ra ai. Hpaji gaw madu makau n sa wa yang, madu mahtang hpaji nga ai de sa ra na re..."

"English laika ma rai rai, Tsi hpaji ma rai rai, mungdan tut nawng rawt jat ngang grin ai hpaji hpe rai rai, bawnu hte mai sharin hkaja mai ai. Madu a Mungdan a ntsa tsawra myit tawn nna lit ngu ai hpe gaw salum hte sharin la yang she lu ai. Dai ginlam gaw yak dik htum re."

Dai ni sha mari wa na hti na matu hkyen nga ai laika buk gaw ...

Thomas L. Friedman

The World is Flat

A Brief History of the Twenty-First Century
Further updated and expanded// Relaease 3.0// Picador

Chyeju dum ai Wa Karai Kasang

30.11.2008

Myitkyina hpe dum ai.
Nu hte phone kaw na minutes 30 ram shaga dat ai. Myitkyina hta kashung taw sai. Ram ram katsi ai da. Raitim, ndai kaw ngai gaw salat she grit rai nna phone shaga taw nga ai.

"Awng, shinggan pru yang ntsa palawng ni hpun u yaw..."
"Nu, ndai kaw gaw nshung ta n nga ai gaw... ya ngai salat she grit taw ai..."
"Aw ... ..."

Ginhtawng ta hte yinam ta lahkawng sha nga ai mungdan re majaw nshung sama ni gaw yupmang zawn ...

Ndai shata gaw chyeju dum poi masat galaw ai shata re. Dai majaw ...
Chyeju dum poi masat masa mana de manang nta hta hpawng chyawm nhtawm hkausoi shadu sha ai. Shayi sha ni shadu, shadang sha ni gaw dung sha rai nna grai harmony byin re nga ai. :P

Haleluyah luyah chyeju shakawn... Shup sheng bau mung dum let chyeju chyeju shakawn ...

(Myitkyina na Geis ramma ni gaw ya aten ndai zawn mahkawn mangoi hte U hpa sha lu na shakawng nga na sai... Bai dum wa sai Myitkyina hpe ... )

Akyu shawng hpyi ngut na, sha ai aten hta nbwisam gaw Jaw prat kaw na hkausoi n sha ga ai zawn sha dat ai wa ... kade shadu ai rai?

Ban mi sha re yaw. 4 lang sha jat sha ai. :D
Hkausoi shadu ai shayi sha ni kade ram n ram gaw n tsun na sai. Shawoi hkan shat nau n sha ai Mashaw wa pyi 3 lang jat sha ai. Dai wa gaw hkausoi gaw kachyi mi, shan gaw sumpum sumpang bang sha ai wa re. Gaya ai lam n nga ai gaw nbwisam hte maren... :P

Lu ngut, sha ngut ai hpang gaw shada ningmu htai lai, jahta hkat ai wa yuptung pyi lai mat ai.

Yawng gaw jawng lung taw ai ni hkrai re nna ngai langai sha amu galaw nga ai re. Malawng gaw Education hte seng na hkaja nga ai re.

Dai hte lakap nna anhte mungdan hta jai lang sharin achyin ya nga ai hpaji masa hpe ma jahta byin ai.

Dai hte rau jawng lung ai aten hta grai ru dik ai sara/ma ni a lam ni hpe ma shatan wa sai. Nkau sara sarama ni jawngma ni hpe sharin shaga ai gaw bai myit yu yang hkap la na zawn n re ai hpe mu lu ai.

Jawngma ni hpe dusat zawn adup abyen ai sara/ma ni a lam gaw shatan dik rai sai. Hkungga ging ai sara/ma ni a lam ni hpe gaw shakawn ma ai.

Shanhte tsun ai hta ndai mungdan gaw 3 ning kalang jawng ni hta sharin ai laika ni hpe bai jep, sharai, jat bang nna galai sharai ai lam ni galaw ma ai. Anhte sharin lai wa sai jawng hpaji hte ya na jawngma ni sharin nga ai hpaji gaw ???

Naw matsing ai. Jawng kaji aten hta English essay ka yang Kawa mying gaw U Ba, Kanu mying gaw Daw La hte sha ka wa ai. Kaja nga jang gaw ka ai pyi n re. Jawng kaw na sarama jaw ai hpe bai hti da na ka ai re. Dai hku n ka yang gaw bai n jaw ai. Shut ai zawn bai nga ... Dai majaw mungdan ting na jawngma ni a Kanu Kawa mying ni gaw langai sha rai mat ai.

Madu a ningmu hpe asan sha lu madun na ahkang n jaw ai.

Ndai lam ni gaw maga mi hku nna KUMLA hpe adawt taw ai ma re. Madu hpa re ngu ai hpe n dum shami malap wa na matu n-gun kya (Soft power) hte htim ai hpan ngu mai sawn la ai.

Gawkngu hpe prat tup n mu ga ai jawngma hpe gawkngu hpe sa naw hkungga jaw ai lam myen hku essay ka shangun ai hpan ni gaw grai n htuk dik ai hpan re. Dai ma kasha kaji ai aten kaw na shi n mu ga tim, shi gaw dai amyu, dai makam langai zawn tai hkra sharin shaman taw nga ai masa re.

De a marang e, dai ma kasha a tsun shaga ai lam, myit mang ai lam ni gaw shi sharin katut nga ai grupyin hta hkan nna dai grupyin a ka-up ai lam ni adan aleng mu wa ai. Ga shadawn; maigan masha tsep kawp n nga ai shara kaw madu a aga hte n shaga ai sha, maigan aga hte shaga nna matut mahkai hkat ai hpan...

Hpa majaw nga jang shi dai hku byin na matu shaman shakyang dat hkrum ai majaw re. Nye hkum ngai ga shadawn jaw mayu ai.

Ngai kaji ai aten hta Sam manang ni sha grupyin hta grau law ai majaw Jinghpaw ga atsawm n chye ai. Dakkasu lung ai 2nd year ram kaw she Jinghpaw ga loi li bai chye shaga ai re. De hpang, Myigkyina JLH ni hpaw ai Jinghpaw laika madang tsaw sharin hpawng de sa lung ai.

Jawng, Kawng, Mungdan ram pyi n chye ka ai ngai, dai sharin hpawng hta salat hte grit rai na sharin ngut ai hpang gaw loi chye wa sai. Ndai zawn ni le ...

Ndai hte lakap nna ya ndai global prat hta madu a KUMLA hpe matut pawn ba ra ai i? Matut makawp maga nna shimlam a matu gasat ra na i?

24 November, 2008

Bai ndau yu ga.

24.11.2008

Daini na matu hti ging ai laika gaw JINGHPAW LAILI LAIKA. NZ Kachin a blog kaw na re.

Myit lawm yang sa yu ging ai website langai gaw www.lisuzone.co.cc
Ndai Lisuzone website a hkringdat hpe Lisu manang lagnai shagun jaw ai re. Ngai hku nna kabu gara hte sa yu dat ai. Raitim, Lisu n re ai ni yawng hpe ban na nga na ka da ai majaw a katsi sha bai n htang wa mat sai.

Ndai langai gaw Shayi sha ni a matu laksan n-gun tsi kaba re. Dip dat yang chye na ra ai.
Sadi; shadang sha ni gaw sha mai yu ai. N mai shang lawm ai lam tau nau shana dat ai.
Ndai gaw Myen Zawgyi font nga yang she mai hti na. Hpang de anhte ningdang ra na lam ni law law kaw na langai mi re. Myen lakchyoi laika buk ngu tsun mayu ai. Dai kaw na Sam amyu a lam hpe link jaw dat ai. Moi na Nanchao hpe Sam re ngu na ka da nga ai. Dai hpe gaw ya aten Miwa mung hta ma grai sawk nga ai re. Grau nna gaw Wunpawng sha ni re ngu ai hpe Sara kaba Rev. Maran Ja Gun a ginru ginsa labau ningmu ningnan kaw hti na sawn dinglik yu ga.

Dai Myanmar Wiki hpe hti yu ga. Laga mung hti yu ga. Grai hkrak ai magam re. Anhte ma dai zawn shakut ra nga ai.

Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan VIII

24.11.2008
Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan ... Daw VIII

Laklai ai ningmu langai gaw Anthropologist Jonathan Friendman ngu ai wa ka ai lam rai nga ai. Shi tsun ai lam hta gaw Asia dan a shinggyim nga sat nga sa hta Kachin amyu ni a nga sat nga sa makam hte uphkang masa hta npawt de tawn ai lam rai nga ai.

"... I shall attempt to present the Kachin in terms of a larger theoretical model in which what appears as oscillation is but part of a multiliner development generated by a specific structure of social reproduction, and the evolution of 'Asiatic' states as well as devolution toward more permanently 'egalitarian' big-man societies both result from the underlying properties of a single tribal system.

Ndai ningmu a majaw anhte a labau hta moi na Jinghpo nta ni, jawjau ai lam ni, Madai jawjau ai kaw nna madai e jaw ai hphkang na ahkang aya ni a majaw Du magam dai kaw nna Hkawhkam byin wa ai lam, nat jaw Duwa nta hta Madai dap kaw nga ai kaw nna prat hte prat Miwa ni a uphkang system hta tsaw dik ai Hkawhkam, Hkringmang ni salang dap, yu maya mung masha, mayam dap ni byin wa ai.

Dai kaw nna maren mara rai uphkang chye ai (Democratic) masa de bai shadu ya ai lam rai nga ai. Dai hpe "egalitarian" society ngu nna malu ai. Dai re majaw anhte Wunpawng sha ni a moi kaw na woi-awn ai Jinghpo Du ni a Madai dap nga ai nta gaw Miwa (Han amyu) masha ni rai n pra shi yang na Asia dan ting a kasi npawt rai nga ai lam hpe tsun ma ai.

Shingre majaw "Dian" prat na Hkawhkam ni a htunghking hta Wunpawng sha ni a htunghking ni maka ni lawm nga ai hpe mu lu ai. Nanchao Hkawhkam prat mung Wunpawng sha ni a Htunghking rai nga ai. Jahtum tsun ga nga yang anhte a Jiwa ni woi lai wa sai, Uphkang masa, Tara Jeyang ai htunghking masa ni gaw Asia dan ting a npawt rai nga ai hpe tang madun dat ai.

Ginchyum dat ga nga yang anhte Wunpawng sha ni a ginru ginsa ningmu ningnan ngu ai gaw:-

1. Sinna ga de na Hpaji ninghkring ni moi tsun masat tawn ai gaw Kachin amyu masha ni ya nga ai Jinghpaw mungdaw de du shang wa ai tsaban 16 AD (1500+) aten e re ngu ai kaw na 5th Century AD (400) ning jan hkan nna rai nga sai lam hpe chye lu ai.

2. Nanchao mungdan ngu ai gaw moi prat e Sam amyu masha ni a hkik hkam ai prat re ngu ningmu kaw nna "Jinghpo" amyu ni re ngu ai lam hpe Miwa labau sara ni hkap la wa ai lam rai nga ai. Ndai ni gaw 200 AD jan kaw nna 600AD-700 ning hkan du hkra nna pyi sinna de Hugawng ga hte India ga sinpraw Mekhong hka, Dingda de Bay of Bengal du hkra ginhkrang nga ai amyu ni re lam ni rai nga ai.

3. "Dian" kingdom ngu ai hta mung anhte gaw moi BC 475 shaning kaw nna BC 200 laman hkik hkam ai amyu hta lawm nga ai lam ningmu ningnan ni rai nga ai. Kunming tribes ngu ai ningmu ni rai nga ai.

4. Ginru ginsa hta Gansu Mung, Sichuan Mung, Qinhai, Shaaxi mung ni hta Qiang ngu ai amyu lakung kaw nna anhte Wunpawng sha ni yu hkrat wa ai ngu ai lam ni rai nga ai. Qiang amyu hpe daini na gaw hte gaw Tibeto-Burman ga shaga ai htinggaw ngu na masa re.

5. Bai nna Wunpawng sha ni Gauri kawng e nga lai wa sai sakse ni a lam hpe sagawn lu ai lam ni rai nga ai.

6. Asia dan ting a uphkang, jawjau ai masa gaw anhte Wunpawng sha ni kaw nna rai nga ai lam hpe hpungdim dat let shana dat ai lam rai.



Mahta ai laika

1. Jangma La: 2005 "Jangma ni a labau".
2. Maran Brang Di: "Kachin Ahtik labau 2004".
3. Lawang Li: 1992 Jinghpaw Wunpawng sha ni nga pra hkrat wa ai ahtik labau.
4. Manam Tawng a lakjet: 2006 JW Ginru ginsa labau dup Ginrat hpawng
5. Gauri Hkun Awng hte san-htai 2007
6. Benedict, Paul.K. 1946. A Conspectus of Tibeto-Burman. Australia.
7. Gernet, Jacques 2005 "A History of Chinese Civilization, Cambridge, USA".
8. Friedman Jonathan 1984 "Tribes, States and Transformations"; USA.
9. Harrell, Steven: 1997 "Yi" Univ. California press, USA.
10. Hall, DGE: 1956 "Burma: Univ. of London.
11. 1981, "A History of South-East Asia". Univ. of London.
12. Harvey G.E. 1925 "History of Burma, London".
13. Leach, Edmund: 1954 "Politcal Systems of Highland Burma, London".
14. Shouyi, Bai 2002: An Outline History of China, FL. Press Beijing.
15. Wang Zhusheng: 1997 "The Jinghpo Kachin of the Yunnan Plateau". USA.
16. Zengqi, Zhang: 2000 "Bronze Arts of Dian Kingdom" Yunnan, China
Ndai laika ngau gaw ndai kaw htum sai re. Ngam ai sumla ni hpe post langai hku nna mara na re. Laika gaw htum sai. Matut nna labau hte seng ai laga laika ni hpe ma matut mara mat na re.

22 November, 2008

Blog ka ai 3 ning hpring masat

23.11.2008



Blog ka ai masum ning hpring sai.

Shawng nnan ka ai shaloi gaw hpa baw ka na n chye ai majaw madu hkum madu shachyen ai lam ka ai. Raitim, dai ning hta gaw dai post hpe bai edited galaw dat ai.

Internet chye mayu ai majaw Yangung, Myay ni gone ngu ai kaw na Service+ ngu ai shara kaw sa lung sai. 5 ya sharin ya ai. Dai kaw internet a lam hte email gara hku lang ai lam sharin ya ai. Shawng nnan galaw la ai email gaw http://168city.com kaw na email re. Jahtum shani gaw Blog a lam shachyen ya ai.

Madu gaw dai blog ka na matu gmail nga ra ai majaw blog n lu ka shi ai. Manaw manang ni kaw na gmail invite galaw ya na matu grai hkan hpyi nem sai. #ygnchat hkan, MIRC hkan na mu n mu manaw manang chye ma chye ni hpe "Chyeju hte gmail invite galaw ya rit" ngu na grai hpyi nem sai. Gmail account lu na matu maw hpyi zawn she hpyi lai wa sai. (Dai aten hta gmail gaw free n lu ai re.)

Nau nna ai aten hta sara ni sharin da ya ai hpe laika buk kaw na yu na blog langai mi galaw dat sai. Mying ni mung n chye jaw ai majaw email hte maren sha jaw dat sai. Ya hpang de gaw bai galai na kun ngu kalang marang myit hkrup ai.

Blog gaw galaw la sa. Hpa baw ka na gaw bai n chye. Shachyen shaga mayu dama ngu ai hte maren shawng shachyen dat ai. Dai hpang gaw Myitkyina de wa mat ai. 2006 ning hta Myitkyina mare kaw Internet n lu lang shi ai.
Ndai masum ning laman hta laning mi ram ting gaw blog ka ai kaw na mat mat ai. Dai aten Myitkyina kaw internet n lu ai majaw re.

Access Kit ngu ai prepaid account mari na manang a nta na line phone hte gaw lang shakut yu tim, gmaillite sha pyi shang na yak dik ai. Dai hte ma amu n byin ai majaw gaw madu a buga kata myi hprap wan n lu tim, wan manu shata shagu jaw ra ai Myitkyina kaw ... o gayin, le gayin hte nga lai wa sai.

2007 ning kaw na gaw Myitkyina mare kaw MCC ngu ai Internet seng hpaw ai. Dai aten Geis ramma ni malawng gaw Yangung mare kaw du taw ai majaw dum ai lam post ni, myitru ai lam post ka lai wa sai. Connection gaw grai (grai) nan yak dik ai majaw post langai mi sha mara na pyi grai shakut kau sai.

Maga mi hku rai jang post langai mi gaw myen lap 3000/ shing n rai 4500/ ram tim ma hkam na shakut da sai. Dai aten hkying hkum mi gaw 1500 re. 2007 shaning htum mahka de she hkying hkum mi 1000/ lap de du ai. Hpa mi nga tim, post langai a matu hkying hkum 2 shing n rai 3 gaw aten jaw kau ra sai.

N myit mada ai sha Laiza de dai shaning htum maga de du ai. Internet seng kaw ja ji lang na ngu tim, Miwa ni gaw blog hpe pat da re nga ai. Myen mung na zawn shing kawt na website ni mung amu n byin ai.

2008 shaloi gaw Yangung bai du byin sai. Zaibru jang hta hkawm nga ai masha zawn hka hpe mu ai hte kan she tit hkra lu ai zawn Internet seng kaw shani shana sa lang sai. Manu gaw hkying hkum mi 400/ lap re. Kabu gara lang sai goi... nta wa na matu bus manu pyi n nga hkra re.

Tau chye da ai lam n nga ai sha maigan de du wa ai. Blog ni gaw grai galai shai mat ai hpe mu sai. Yangung kaw gaw blog langai hpaw na matu yak ai majaw... Thai kaw du yang she ahkru lu yu sai. Link langai kaw na laga de du mat, internet panglai de yawng hkawm ai wa ... AIT kaw na sara pyi sadi she jaw ra ai. Myi hten na, naw hkring u ngu na re.

Blog mungkan mung 2 ning laman grai nan galai shai mat ai. Grai madang tsaw mat ai. Ngai na matu gaw n chye ai lam grai law mat ai. Raitim, post sha gaw naw chye ka ai majaw post ni gaw ka mara ai.

Blog ka na masha ni sa hti na re ngu na nnan gaw n sawn byin ai. Madu a shani shagu na matsing hpa ni ka ai zawn sha hkam la da ai. Ya gaw loi shai mat sai.

Blog ni hkan hti let, ngai na matu gaw...

1. Grai lawan dik ai hku nna shiga ni chye lu ai. (Teng n teng lam gaw amyu mi le i?)
2. Masha amyu shagu a ningmu ni hpe mu lu ai.
3. Hpaji grai lu ai.

Jinghpaw blog ni ma ram ram law wa ai hpe mu na grai nan n-gun lu ai.

Ndai blog hpe Myen hku ka na i? ngu na grai gaw myit wa sai. Manang nkau ma grai n-gun jaw ai majaw... Hpa majaw nga yang ngai gaw Myen laika ram ram kung ai ngu mai tsun ai. Moi myen laika ka shingjawng ai lam ni hta ma n dum shami kumhpa ni hpa ni lu ga ai le. Jawng kaji ai kaw na tsang 10 du hkra mark law dik ai myen laika re.

Raitim, Jinghpaw laika hpe sha lang na ngu myit dawdan sai. Hpa majaw ngu ai gaw sanglang dan n ra na sai.

Mungdan ngu ai yupmang a matu gaw hpaji hte laili laika grai ahkyak ai majaw madu a laika hpe madu nan shakut sharang let shatsaw ra ai. Ngai gaw dai hpe hkam la ai re. N-gun kya ni lam amyu myu hku nna ka-up nga ai aten hta jut shara mi kaw na Jinghpaw laika a matu makawp maga mayu ai.

Ndai blog hta ra ai lam ni hpe hpaji matsun madun garan ya ai myitsu ni yawng hpe grai chyeju kaba sai. Mying ni gaw n tsun sai. Amyu mung law na. Jinghpaw, Myen, English, Miwa, Africa ni du hkra re. Hpaji jaw lai wa sai ni gaw. Akyu ma grai rawng ai.

Ndai blog de lam dam na ma du du, da sang ma sa du du, du sa na hti lawm, myit ru lawm, malet nhprang du shang wa ai ni yawng hpe ma kabu gara hte chyeju kaba yaw.

21 November, 2008

Philippines gumhpraw

21.11.2008

Philippines Gumhpraw lap mi ...

 
1 PESO

 
1 PESO

Philippines gumhpraw hpe PESO nga ai. Shanhte a laika hte gaw PISO ngu ka ai.

18 November, 2008

Ngai loi angawk ai.

18.11.2008

Mada yu nga let
mat mat ai samwi zawn ...
Dai hkrang hte raw 
galoi bai paw pru wa na!

Ngai loi angawk ai.
Akyang htenza ai sha marawn nna
nang dut nga ai tsa seng
galoi pat na ta?

Ngai loi angawk ai.
Myit hkrum ga ngu ai gaw
gara masa hta kun ...

Ngai loi angawk ai.
Shinggan pru yang kaja na kun ...
Kata kaw mahtang grau na kun ...

Ngai loi angawk ai.
Magrau grang ai ngu ai hpa re kun ...

Ngai loi angawk ai.
Ma kasha ni hpe
n sharin ya na gaw
Jinghpaw laika buk ni
hpa na me shapraw na hkyen ai.

Ngai loi angawk ai.
Anhte a masha jahpan kade kun?

Ngai loi angawk ai.
Nang kadai rai sa ta?
Na mying tsun yu.
Hpa baw kasha ta.
Gara buga na rai.
Kaja nga ai i?

O ra hkri ma ...

18.11.2008

Nang kabye da ai
lagaw hkang ni hpe
ja jaw da ra na kun...

Nang hte rau jawn sai
miwa gumra a matu
madun gawk tam nga ai...

Na shingran ni hpe
ngai katsi shangun ai kun...

Nten kaw kap nga ai
shat hkyep hpe
hpawtde mai sha ai i...

Prut kahtet ai hte
ayai aya kapaw lwi nga ai
salum na tsaw ai sai ni
dumbri dumbra n kam lwi shangun ai...

Yi ngam shangu
n mai sa hkyen ai gaw ...
Madu me n hkai da ai me ...

Garen gari dum yang
hti na laika pyi n nga nga ai le ...

Fa galaw taw ai ngu nna
Gauri nsen hte tsun ra na i?

O ra hkri ...
Nang hpe ...
Nang hpe nan tsun nga ai re.

Shi gara kaw ta ...
N chye ai zawn gaw hkum nga le ...
Jasam me n re gaw ...

Bri bra kun
Zeebra kun ...

Adan aleng mu nga ninglen
hpa majaw myi pat da ai...

Loi mi tsu wa jang
sit na shara n nga sai i?

Rau yang Myitkyina de
sa chyai rit.

17 November, 2008

Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan VII

17.11.2008


Wunpawng sha ni a ginru ginsa hkrat ai hpe yu yang sinna maga hku nna shang wa ai gaw loi mi grau jau sai. Ya yang na Jinghpaw mung de rai n shang lu yang 100 AD a shawngdaw de pyi India maga hku nna du lai wa ang sai. Dai majaw Nepal ni Mishimi, Garo, Bodo ngu ai amyu ni hte anhte bung ai sakse ni hpe Paul. K. Benedict a laika rai nga ai “A conspectus of Tibeto-Burman” hta mu lu ai.

Dai majaw Proto-Kachin ngu ai moi na Wunpawng ni gaw Nanchao ni hte amyu bung nga ai. Nanchao rai nga ai “Xinchuan Man” ngu ai hta Jinghpaw, Lhaovo, Lachik, Zaiwa, Nung, Lisu ni rai nga ai. Shanhte ni Manau nau ai shaloi naushawng wa a hpang hkan ai; gupdu ru ni gup ai lam rawng nga ai.

Labau sara G.E. Harvey a ningmu hta 863 AD ning e lahta Myen mung an Kachin ni Vietnam mungdan na Hanoi mare de sa gasat ma ai nga ka da nga ai. Dai hpe sha Miwa labau laika hta gaw 863 AD ning e Vietnam Hanoi hpe Nanchao ni sa gasat dang kau ai lam ka tawn ai. Dai majaw myit yu na lam gaw; Nanchao ngu ai amyu hta masha amyu mali manga, gayau ai hpyen hpung rai nna dai hta Jinghpaw hpyen la ni lawm ang sai kun? Shing n rai hpang de Kachin byin wa na ni madaw Nanchao hpe tsun ai kun myit shara rai nga ai.

Gauri Bum ngu ai gaw Saphkung hka rap ai hte mu mada ai bum kaba rai nga ai. Miwa ni “Gaoligong Shan” nga shamying ma ai. Miwa ni a sawk sagawn ai hta “Jinghpo” amyu masha ni Gauri Bum e wa nga ai gaw 800 AD daram e re ai lam hpe chye lu ai. Ndai Gauri kawng gaw dusat dumyeng hkum sumhpa, namlu nampan, hpun kawa mungkan e hkum dik nga ai. Ya yang UN kaw nna maling gawn hkang ai bungli galaw nna grai tsawm htap ai hte kata de mung hotel ni hte rai nga ai.

Ndai Gauri kawng hta gaw Wunpawng sha ni nga lai wa sai sakse ni nga nga ai. Gauri kawng e bai wa nga ai Wunpawng nkau mi gaw Jinghpaw mung Hkranghku hkan nga kau da nna kalang bai Saphkung hka makau de Gauri bum e wa nga ai ni mung nga nga ai. Ga shadawn Myitkyina Maisak wang e nga ai Lamdu Duwa Gauri Hkun Awng gaw kaji kawoi ni a lup hpe Gauri bum e daini du hkra naw nga ai lam tsun dan ai.
Gauri bum de shi nan moi na masha ni hpe san nna kaji ni a lup hpe wa du kawan kau da ai lam tsun dan ai. (Du Gauri Hkun Awng hte san htai 2007).

Kaji ni jaw tawn ai Miwa dazik ni mung, yu la lu ai. 1280 AD ning jan e Mongol ni shang nna Gauri bum de du nna hpyen luksuk ni lai wa ai hpyen laba hpe makoi ra mat ai majaw Ta Hkaw hka (Taping) hku hkan nna Sadon, Baknoi, Dabak, Man Yau, Dumbung hkam, U law Kawng, Uma kahtawng, Ja Bak, Ngadabu, Htinggram kawng, Lungbyen kaw nna Gauri krung de du mat wa ai lam hpe Duwa Jangma La ka ai “Jangma ni a Ginru Ginsa” hta rawng nga ai.

Bai matut na ...

16 November, 2008

SHAYI SHA

16.11.2008

SHAYI SHA

Run hkrat nga ai
pri nem let
hkik hkam ai
nye salum na
salum kasha ni hpe
hkam sha dat yu u le ...

Mungkan hta
mungkan kaji ni grai nga ai ...

Mungkan kaji langai
galaw la mayu ai ...

Aten lai yang
nhtoi nnan de du ai ...

Run hkrat taw ai
salum kasha ni
n yet shi yang
lawan hkam sha dat ya rit ...

Ngai n kam shaga ai aga hte
sa hpyi nga ai shayi sha ni hpe
n kam jaw ai ...

Chyeju kaba sai.

15 November, 2008

Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan ... Daw VI

15.11.2008

Nanchao prat

Sichuan mung e amyu kaji ni law law nga lai wa sai. Dai ni gaw hkanam maga de yu nna buhtawt ngapra wa masai. Sichuan ga hpe SHU mung nga nna mung Miwa ni shamying ma ai. Dai Sichuan shing n rai SHU mung hta e Han Miwa ni uphkang ma ai. Dai Hkawseng matu hpe gaw Jin Dynasty ngu shamying tawn ai.

Shaning gaw 265 AD - 420 aten e rai nga ai. Ndai aten hta Da Li mare makau hkan nga ai Nanchao ni hpe mung Han Miwa Hkawhkam Jin Dynasty ni up sha ma ai. Jin Dynasty gaw ram ram adip arip up sha ma ai majaw Nanchao du kasha nkau mi rawt malan ma ai.

Miwa hkringmang Kung Ming or “Zhuge Liang” wa gaw rawt malan ai Wunpawng amyu sha Mung Hkaw hpe sanit lang rim nna sanit lang bai dat ra hkra re ai lam hpe Zhusheng Wang wa ka tawn ai. Dai Mung Hkaw ngu ai wa gaw Lhaovo amyu masha ni a ningbaw re ai lam ka tawn ai. (Zhusheng Wang: The Jinghop of Tibetan Plateau - 1997)


“Zhuge Liang captured and then released a tribal chief name Mongho seven times...”

(618 AD - 907) Wunpawng amyu sha ni hpe Miwa ni ban hte ban htawt shamying ai lam hta “Bai Man, Wu Man” ngu nna shawng shamying ma ai. Dai kaw nna “Xinchuan Man” ngu bai shamying ai. Ndai Xinchuan Man hte Luoxin Man ni gaw Wunpawng, Naga, Hkang hte kaga Tibeto-Burman amyu masha ni - ya na Jinghpaw mung de du shang wa ai lam ni rai nga ai.

Ndai labau madi madun na lam ni a majaw Nanchao ngu ai gaw hpang e Wunpawng byin tai wa na ni a lam hpe tsun lu nga ai, nga nna Zhusheng Wang madi madun ai.

Nanchao ni gaw Miwa mung Guizhou, Yunnan, hte Jinghpaw mung ginra de du hkra up ma ai. Dai majaw Nanchao ni ngu ai gaw Wunpawng sha ni nan rai ai hpe daini na Miwa hpaji ninghkring ni hkap la wa ai. Dai hku hkapla wa ai mung Dali mare kaw na Lungpa mying (tablet) “Dehua Bei” kaw ka tawn ai majaw rai nga ai. Dai aten gaw 618 AD - 907 lapran e rai nga ai.

Jinghpaw mung e sha n-ga lawu myen mung Bay of Bengal ngu ai panglai, India mung jarit du hkra Wunpawng ni dai aten e ka-up lai wa sai hpe ka tawn da nga ai (Zhusheng Wang; 1997). Lungpa kaw ka tawn da ai Miwa laika hpe bai sawk sagawn ai gaw Gang Guoyu rai nga ai.

Manshu laika hta 762 AD aten ni hta Nanchao Hkawhkam Kolo Feng gaw Wunpawng bum ga de du ai shaloi- sinna de Miwa deng 300 li tsan ai shara de du ai nga ai. Dai kaw gaw Luoxin Man ngu ai “Naga” masha ni nga ai nga ai lam ka ai. Wunpawng ginra hkan e mung bum ga masha karing karang ni hpe mu ai. Dai ni gaw lungpu hkan nga nga ma ai. Dai bum masha ni hpe majan n nga jang gaw tinang a bum ga e nga nga shangun nna majan ra jang majan gasat woi ai lam ka tawn ai.

Ndai lam ni hpe sha Maran Brang Di a sawk sagawn ai hta gaw Miwa Kolo Feng Wunpawng ga e du ai shaloi Jinghpaw Lhaovo, Nung ni gaw Putao, Htawgaw, Hpimaw, Gawlum Kangfang hkan e aten shaning 300 AD - 400 daram hta du nga sai lam ka tawn ai (Kachin ahtik labau - 2004, Maran Brang Di).

Bai matut na ...

14 November, 2008

De, ...................................

14.11.2008


De,


...........................


Hpraw nsam kap mat yang pyi
Nsam kahte bung ai zawn rai na ...

Dai ram ting hpraw san sari rawng ai ...

Shingdu gayin let
nang lu nga ai i ...

A kajawng pru mat ai n lawan ai i ...

Shaning na na mu wa ai yupmang ni

kadai hpe sa jaw ra na ta ...

Ya gaw,
makai da ai kumhpa hpai let
hkrat hkyen lwi hkyen ai myiprwi si hte
masat ai shara n nga
Yu mada hkawm nga ai ...

13 November, 2008

Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan ... Daw V

13.11.2008

Dian Htunghking a lam (BC 221 - 220 AD)

Dian Culture ngu ai Dian amyu masha wuhpung ni a lam law law rawng nga ai. Yunnan mungdaw hta Kunming mare makau na Hka nawng makau kaw na sinpraw dingdung hte sinna dingdung maga de Kunming amyu ngu ai gaw Di-qiang amyu kaw na pru wa ai hitnggaw ni rai nna daini na Wunpawng ni re ai lam hpe Be amyu masha labau sara Chyang Gyen Chyang wa ka ai (Jinghpo amyu ni a lam labau laika buk 2006) hta rawng nga ai. Dian Htunghking ngu ai gaw ya yang grai kaba wa ai htunghking rai nga ai. Miwa mung gaw Dian masha ni a htunghking rai nga ai:-

1. Makam masham jaw jau lam
2. Galaw lu galaw sha lam
3. Majan e laknak arung arai hpan 12000 daram htu shaw tawn ma ai. Moi na lup 1000 daram hpe mu sawk tam lu ai kaw na rai malu ai re. Mungkan kaw nna grai myit lawm wa ai. Ndai Dian Empire mung ram ram kaba ai re. Anhte sa du ai Shizai Shan shara Kunming mare kaw rai nga ai.

Ndai Dian hta mung Wunpawng sha ni lawm nga ai hpe lahta de tsun lai wa sai hte maren, Dian masha ni a moi na arung arai ni hpe Kunming mare kaba na Yunnan Madun gawk hte Kunming Madun gawk lahkawng hta madun tawn ai hpe lawu de na sumla ni hta mu lu nga ai.
 
Moi na Dian prat na ningwa
Mying shamying ai “Dian” ngu ai mung Jinghpaw ga hta “Dan” ngu ai hte bung nga ai. Miwa nsen hpe Englik hku ka yang “Chang” amyu hpe “Chaing” nga ai hpe mu lu ai. Dai majaw “Dan” hpe “Dian” ngu ka ang ai. Dam lada kaba ai shara hpe Asia dan, Europe dan nga nna tsun shaga nga ai hpe maram lu ai.

“During the periods of the Spring and Autumn and the Warring States (770-221 BC), a time of social upheaval, the tree macrogroups experienced great fusion. Some Qiang ini Shaanxi and Sichuan were assimilated into the Qin and Shu peoples; the majority of the Pu west of the Yue in Southeast China, mostly into the Huaxia. 
During this period of flux, the Qiang, Pu, and Yue living in southwest China gradually separated from their fellows in central China due to natural barriers. They kept more of their cultural and linguistic characteristics, and under the subsequent Han and Jin dynasties, all of them were call Xinan Yi (“Tribes in Southwest China”) in historical record.

Under the Qin and Han dynasties (BC 221 - 220 AD), may new names appeared among the Xinan Yi. Generally, the areas northwest and northeast of Lake Dianchi in Yunnan, and those in the west and southwest of Sichuan were occupied by Bai, Pu and Bai Yue groups. In the west part of the areas inhabited by the Sui, Sou, and Kunming are places mentioned in Jingpo legends of folklore as the home of their ancestors."
Bai matut na ...

Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan ... Daw IV

13.11.2008
Amyu masat ai lam

Miwa ni hku nna amyu htinggaw masat ai hta anhte Jinghpaw masha ni hte ni htep ai amyu wuhpung masum nga ai.

1. P’u ngu ai Balawng htinggaw
2. Yue ngu ai htinggaw hte
3. Qiang (Chang) ngu ai htinggaw ni nga ma ai.

Wunpawng sha ni nga pra ai buga npawt hta Chang Hka ngu ai shara hta hkan nna Sichang, Diqiang or Dichang nga nna hka lam hkan nna amyu a npawt lakung mying pru wa ai hpe tsun shaleng ai mung Di-qiang mying npawt a lam chye lu ai. (Manam Tawng - Nhtoi: 24-26 April, 2006). Ndai hpe madi shadaw ai hku nna “The Jinghpo Kachin of the Yunnan Plateau” Zhusheng Wang ngu ai Yunnan Dakkasu na Professor wa 1997 ning e ka shapraw ai laika hta mung “The Tibeto-Burman languages including Jinghpo, are related to the ancient Qiang macro group.

The Qiang or Diqiang (shepherd) were nomadic folk scattered from the present day north of Yunnan. “Sichuan to Shaanxi Ganshu and Qinhai provinces during the period of the Xia and Shang dynasties” (2205?-1776? and 1766?-1027BC?).”
 
Jan sumla kap ai magri bau kaba

Ndai hpaji ninghkring scholar ni a ningmu hpe yu ai shaloi gaw anhte amyu masha ni a nga lai wa sai shara npawt nhpang hpe loili maram lu ai hku rai sai. Di-qiang ngu ai wuhpung hta anhte Jinghpaw, Tibet, Lisu, Bai amyu, Yi amyu, Naxi, Hanni, Nu, hte kaga ni rawng nga ai. Englik hku gaw Tibeto-Myanmar group ni rai nga ai. Jinghpaw (Jinghpo) group kaw e, Zaiwa, Lashi, Lhavo, Jinghpo ni lawm nga ma ai.

Ndai lam ni hpe laika ka ai wa hte manang ni, Baoshan mare kaba kaw na madun gawk ni hta ka tawn ai hpe mu lu saga ai. Dai majaw mung sumla ni dem kyem da saga ai re. Lisu hte Nu amyu ngu ai ni hta Nu ngu ai gaw Nung ni rai nga ma ai.

Anhte ga e gaw Nung Rawang nga nna mung shamying nga ma ai. Dai re majaw Lisu, Nung Rawang, Jinghpo, Lhaovo, Lachik, Zaiwa hte kaga Tibet, Naxi, Bai, Yi ni zawn re ni yawng anhte lakung langai na sha re ai lam hpe sagawn lu ai re. Dai majaw Wunpawng a lam sagawn jang, nga pra ai shara npawt hpe yu yang lahta de madun lai wa sai hte maren Sichuan, Shaanxi, Gansu, Qinhai hkan e moi BC 2000 grupyin e nga lai wa sai lam ni hpe maram lu ai. Miwa Gumsan Mungdan na Dukaba Manam Tawng ni sadu ai shaloi Qinhai ga hte jum nhkum hpaw ai shara, “Hka” “Bum” “Kawng” ngu ai mying ni naw lang nga ai lam gaw jet dik sai shiga (Primary source) rai nga ai.
 
Katsu maka kap ai nhkyi

Dai sha n-ga, jan shata kap ai Nlung Manau shadung hpe mung mu kau da ai lam tsun dan ai. Sichuan ga e “Wanghte” ngu mying lu ai share ninghkring a lam mung matut nna gawn dan lai wa sai. Sichuan ga kaw sha Kawng hka, Tarung, Mali, Kawng Lim, Ja Tawng ngu ai mare mying ni ya du hkra shamying nga ai lam sakse nga nga ai majaw anhte Sichuan ga e nga lai wa sai gaw kam shut shara n nga ai lai nli rai nga ai. Bai nna Shaaanxi mungdaw hta luphka htu ai, Bunghku, Kadaw htu ai, Jan sha ni a lam nga ai. (Manam Tawng a lakjet - 2006)

Bai nna Jacques Gernet ka ai laika “A History of Chinese Civilization laika 2005 ning hta ka shapraw ai kaw anhte Wunpawng ni hpe Himaliyan Complex nga ka shalawm tawn ai. Tibet, hte Ch’iang amyu ni gaw Sichuan, Gansu, Shaanxi hte lahta daw Oasis nga shara hkan du hkra lai wa lai sa ni hpe gasat nna arung arai kashun ai amyu ni rai ma ai nga ka tawn nga ai. Dai Mongol daw de du hkra nga pra ai hpe sawn lu nga ai.

Moi gaw zawn zawn re amyu ni hkrai rai nna ndai amyu ni a sumla ni law law wa bung shajang nga ai. Laiwa sai 2007 ning May shata hta Kunming mare kaba kaw du hkawm ai lam hta laklai ai ni la law lu mu la saga ai. Grau nna gaw Yunnan Museum hte Kunming Museum rai nga ai. Yunnan Museum hta gaw du hkawm ai lam ni hta:-

Bai matut na ...

12 November, 2008

Blast a Jan Pan

12.11.2008


JAN PAN

Blast ngu ai yungwi hpung a Jan Pan mahkawn hpe mara dat ai.

Ndai gaw shanhte a no. 2 lang ngu na album re. Shawng ningnan album a mying gaw ngai malap taw ai majaw dum yang she bai ka mara da na re. Myitkyina kaw nga ai shaloi kaw na shani shagu ram madat ai re. Ndai Jan Pan hpe.

Raitim, madu hte rau la sa wa na malap kau ai majaw ygn kaw na manang hpe bai aput ai.
Connection yak hkak ai kaw na shakut let shagun ya ai manang hpe grai chyeju kaba sai.

Ngai gaw mahkawn ni madat let myu tsaw mung tsaw myit ni jat, madu hpa re ngu ai hpe dum, shayi shadang sha ni shada tsawra myit ni paw pru wa u ga.

Blog a htum pa de sa nna mai madat sai re. Album a htum pa maga na mahkawn 4 ram gaw n ngut ai re. Raitim, ngut hkyen ai daram re. Email hte sa ai shaloi connection ra rawng ai majaw rai ang ai.

Matsing: Mahkawn madu ni hpe ahkang n hpyi ai sha mara da ai re.

Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan ... Daw III

12.11.2008

Manau shadung ntsa na dawnghkawn nau n tsawm ai majaw
jahkring gan yen dat sai.
Nau nna ai aten hta hkik hkam ai dawnghkawn
hte rai jang bai shakap na re.

Wunpawng sha ni shawng daw na ginru ginsa lam ningmu ningnan

Lahta de na mare shagu hta sawk yu hkawm ai hpang anhte a ningmu ni galai wa ai hpe chye lu ai. Anhte Wunpawng sha ni a labau ka ai Ingalik laika ka sara ni hte sasana sara ni a prat e mu ai ningmu ni ndai tsaban 21 ning hta galai shai mat wa sai. Moi gaw AD 1600 ning daram e she Myen mung de du shang wa ai hku hkapla lai wa sai. Ya gaw AD 400 shawng daw daram Jinghpaw mung de du shang sai lam sawk sagawn madi madun wa masai. Moi gaw labau sara ni Nanchao prat hpe Sam hkawhkam (snr) Miwa ni re ai nga nna shadu lai wa sai.

Ya gaw, moi na “Wunpawng (Proto-Kachin) ni she rai ma ai” nga nna ningmu ningnan bai mu wa sai. Kunming mare kaba makau na moi na prat “Dian empire” ngu ai prat hpe bai chye la lu nga ai. Dai Dian ni gaw Miwa mung e nga ai amyu kaji Yi, Be, Naxi, Wunpawng amyu zawn re ni gumhpawn ai wuhpung rai wa ai hpe laklai ai hku mu mada wa ai aten ni rai nga ai.

Miwa mungdan Tibet sinpraw kaw nna hkadeng tai let lwi hkrat wa ai hka ni rai nga ai Brammaputra, Yangtse, Mekhong, Saphkung hka ni gaw Wunpawng sha ni a matu mung, dingda sinpraw Asia masha (Southeast Asia) ni a matu mung npawt nhpang grinra ngu yang n shut nga ai. Jinghpaw mung kata na Mali hte Nmai hka lam hku garet yuhkrat wa ai masha amyu ni gaw mungdan law law de chyam bra nga ai. Myen, Yunnan, Thai, Cambodia, Vietnam, Lao hte Malaysia, Indonesia, Philippines, India ga jarit hkan du hkra chyam bra nga ai.

Labau sara kaba D.G.E Hall, Harvey, Luce ni mung ndai lam hpe hkapla tawn ma ai. Bai nna Kachin amyu masha ni a lam ka ai ethnographers, Anthropologists ni rai nga ai - Edmung Leach, Bum Du Stevenson, Lowis, Enriquez, Hanson, G.J Scott zawn re ai ni sawk sagawn ai hta ram ram npawt jung de tawn nga ai. Shanhte nan mung Kachin ni a lam lai wa sai shaning 200 hte 300 daram e she Kachin state ginra ang e du shang wa ai hku mu ma ai.

Laiza na Manau shadung hte Shadang sha

Lahta de na laika ka sara ni a prat hta Miwa mung de pru shang na rai n loi ai prat re majaw Wunpawng a lam nau n chye lu ma ai. Wunpawng a lam hpe dam lada ai hku n lu sagawn lu ma ai. Miwa mung gaw Myen mung a ntsa de mung sinpraw de mung rai nga ai. Gara hku nna mung Wunpawnga lam sagawn yang Miwa mungdan hpe n shalawm yang hkum tsup lu na n rai nga ai.


Anthropologist Edmund Leach (1954) hte Miwa Anthropologist Zhusheng Wang (1997) yan a ningmu ni

Wunpawng amyu sha ni Putao ga de du shang wa ai aten gaw tsaban 15 ning a loi shawng yang daram sha re ai nga nna sawn ma ai. Edmund Leach sinna mungkan a man e daini du hkra Kachin hte seng ai kung kyang dik ai hpaji ninghkring hku nna masat da ma ai. Dai lam hta Leach a myit shachyaw yu ai lam gaw AD 1000 daram hta hkamti ga gaw Nanchao ni npu na mungdu ni rai ma ai. Dai aten hta Tibet ni “Khapok” “Khaman” ngu ai amyu masha ni hpe up sha nga ma ai. Dai Tibet ni hpe Nanchao ni bai up sha lai wa masai.

Ndai Khap’ok, Khaman ni gaw Proto-Kachin ngu ai, htawm hpang de Kachin byin wa na ni rai ma ai nga ai. Dai majaw Kachin ni gaw tsaban 15 ning a loi shawng e she Putao pa de shangdu wa ai ngu ai ningmu rai nga ai. Daini na Miwa Hpaji ninghkring ni gaw tsawmra jau ai aten AD 400 ning jan kaw Wunpawng buga e du nga sai lam sawk sagawn ma ai re.

Dai ni gaw Wunpawng sha ni a lam Miwa mungdan na hpaji ninghkring ni (You Zhong 1979), Jiang Yingliang 1983; Wang Shu Wu 1985) marai mali pru wa sai majaw ningmu ni ram ram laklai mat wa sai hpe mu lu ai. Ndai majaw Yunnan Dakkasu na sara Zhusheng Wang 1997 wa tsun ai gaw Wunpawng a labau sawk sagawn ai hta e -

1. Miwa mung hku nna labau sawk sagawn ai lam
2. Wunpawng ni a maumwi mausa hkan nna sagawn ai lam
3. Wunpawng ni a nat jaw masha ni tsu minla shabawn ai lam
4. Wunpawng ni a ga shaga ai masa matut mahkai ai lam.
Ndai lam kaba 4 hta hkan nna sawk sagawn ai lam rai nga ai.

Bai matut na ...

11 November, 2008

Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan ... Daw II

11.11.2008

AD 700-800 prat na Baoshan mare na manau
Kachin Research Journal kaw na bai dem na loi gram da ai.
(Sumla dip dat yang kaba ai hku mu lu na.)

2007 ning May shata 15 ya shani gaw Nshawn Ginwang htunghking hpung ningbaw Sarawun Dr. Mahkaw Gam Sang hte shawng hkrum shaga nna shi kaw na moi na sumla ni 60 jan hpe lu la ga ai. Dr. Gam Sang hpaji jaw ai hte sumla ni jaw ya ai majaw nachying wa chyeju dum ai.

May shata 16 ya shani gaw Ruili mare kaw Jinghpaw mung de na salang nkau mi a matu hkawmsa lam hte seng nna lekmat ni lajang ga ai. “Jinghpaw Land Culture Exchange Company of China” na Salang wa Dawshi Gan Maw saw shaga dat ai hku nna ahkaw ahkang lu saga ai majaw Slg. Dawshi Gan Maw hpe mung chyeju dum ga ai law. 2007 ning May shata 17-18 ya laman gaw Kunming mare kaba de Mangshi mare kaw nna hkawm mat wa saga ai.May 19 ya shani Kunming mare kaw na Madun gawk kaba hpe sa yu ga ai. Dai shani sha Yunnan Provincial Museum e bai matut yu sharin hkaja la ai gaw Magri prat na “Dian” htunghking arung arai ni hpe mu lu ga ai majaw ram ram kajawng mat ga ai. Hpa majaw nga yang anhte Wunpawng sha ni a maka ni grai rawng ai “Dian” prat rai nga ai.

Shani gaw Mr. Li Chyin Yun (Vice chief of Yunnan Industrial worker union) ngu ai Miwa asuya salang kaba wa shat woi sha nna n-gun jaw ga tsun ai. Bai, shi mung Ruili hkan na amyu Jinghpo sha ni a lam jawngma prat e grai myit lawm lai wa sai nga nna tsun hkai dan nhtawm Hku Yup gaw hkan du hkawm ai lam tsun jahta ai. Ya nanhte ndai labau hpe sagawn ai gaw Miwa mung a matu grai akyu rawng ai hte ahkyak dik ai laika byin wa na re nga n-gun jaw ga tsun ai. Shana na aten hta gaw Kunming Jinghpaw Wunpawng hpung ningbaw Duwa Dawshi Tang (Vice principal of the scientific Agriculture Institute) Dukaba wa bai shana shat hte hkalum la ai hpe mung grai chyeju dum ga ai law.

May shata 20 ya hta gaw moi na Jiwa ni a lupwa (Hkawhkam ni a lup nga ma ai.) Kunming mare hka nawng kaba makau na mying kaba dik ai moi na nrut nra, arung arai htu shaw ai ginra (Archaeological excavation) “Shi Zai Shan” ngu ai “Lungpa mare” kaw du ga ai. Dai majaw Kunming ga e lahkawng ya aten jaw sai. Ndai shara gaw ahkyak dik ai Miwa Hkaw Hkam ni hte Dian ni a lapran na hkawhkam dazik lu htu shaw ma ai. Ndai lam hpe lawu de Dian Kingdom a lam hta hti yu ga. 2007 ning May 21 ya shani gaw Chu Xiong ngu ai mare kaba de du ga ai. Wunpawng hte ni htep ai hku kanawn lai wa sai Yi amyu ni a maka hpe mu lu ai.

2007 ning May shata 22 ya shani gaw Dali mare de du ga ai. Ndai gaw Be amyu ni rai nna moi na Dali mare dingsa Lang Hkung ngu ai shara de du ai. Ndai shara kaw e AD 738 ning hta Jinghpaw Du marai kru hpe Tang Dynasty prat na hkawhkam wa ahkang aya jaw nna Dali mare hpe up shangun ai. Dai Du ni gaw ...

1. Mungshe Zau
2. Mungsun Zau
3. Dintang Zau
4. Shalang Zau
5. Lang Hkung Zau
6. Ye Shi Zau ngu ai ni rai ma ai.
7. Ndai Du ni hta Mungji Zau hte Wuma Zau ngu ai ni mung lawm ma ai.

Ndai ni gaw Wunpawng sha ni rai nga ai Lhavo, Ah Chang, Yi, Naxi, Be amyu, Shadan Du, Galau Du ni ngu nna nga ai aten rai nga ai. Dai ni hpe NanChao ngu nna shamying tawn ai. Dali hkawhkam 22 rai nna 318 ning up ai. Dali na NanChao prat gaw 515 ning na ai lam chye lu ai.

23.5.2007 hta gaw Naxi mare Lijiang kaw du ai. Naxi masha ni gaw anhte Wunpawng sha ni hte jawjau ai lam hta bung ai hpe mu lu ai. Jan Nat hpe jawjau ai. Jan lakang ni htan ai Jan hkungri ni tawn da ai hpe mu lu ai. Grau nna gaw Shan Hpyi laika hte seng ai labau ni shanhte hkai ma ai. Naxi ni gaw moi Wunpawng ni hte arau laika la hkrat wa ai. Naxi ni gaw hpunpyen hte nlung kaw tawk ka ai majaw dai ni du hkra shanhte a laika nga ai lam grau shareng nna hkai ma ai. Kaga amyu nkau mi gaw laika hpe shahpyi hta ka ai majaw lam e kawsi nna shadu shapyaw sha kau ma ai lam ka tawn ai re. Shanhte a laika mung sumla laika rai nga ai.

24.5.2007 shani e, Tibet ni nga ai Di Hkyin mare de du shang wa nna mare Salang ni hte Tibet amyu masha ni htunghking hpung ningbaw ni hte hkrum zup lu ga ai. Tibet amyu ningbaw ningla ni hpe Wunpawng htunghking soi nhpye hte gumhpraw n-ga ni hpe Dukaba Manam Tawng gaw yawng a malai mari lung wa nna shagrau ya sai. Dukaba Manam Tawng a asuya manang ni re ai majaw grau hkap hkalum shagrau la ma ai. Shanhte rem ai Yak ngu ai mun grai wung ai Nga hpe bai kumhpa hpra rai jaw ya makyit mahkai da lu saga ai law. Dai kaw nna Boashan madun gawk de bai du ai shaloi Kunming prat na Manau Shadung maka ka ai wut tawng htu shaw tawn ai hpe grai myit lawm na zawn mu lu ai.

Ndai zawn labau sawk sagawn ai hta Mungkan e Wunpawng sha ni a labau dan hkung ngan kang wa lu na matu grai ahkyak dik nga ai. Miwa mung na amyu sha ni hta e Miwa ga hte yawng hpe ka-up mat wa, Myen mung e Myen ga hte galup mat, India mung e Hindi ga hte kaput mat wa rai nga ai Wunpawng sha ni a prat hpe lawan jawm sharai la ra sai. Labau ka shalat ai hte sharin achyin ya ai hta n-gun jawm dat ga ngu ga saw dat nngai.

Bai matut na ...