11 November, 2008

Wunpawng sha ni a nga pra sa wa ai ginru ginsa lam ningmu ningnan ... Daw II

11.11.2008

AD 700-800 prat na Baoshan mare na manau
Kachin Research Journal kaw na bai dem na loi gram da ai.
(Sumla dip dat yang kaba ai hku mu lu na.)

2007 ning May shata 15 ya shani gaw Nshawn Ginwang htunghking hpung ningbaw Sarawun Dr. Mahkaw Gam Sang hte shawng hkrum shaga nna shi kaw na moi na sumla ni 60 jan hpe lu la ga ai. Dr. Gam Sang hpaji jaw ai hte sumla ni jaw ya ai majaw nachying wa chyeju dum ai.

May shata 16 ya shani gaw Ruili mare kaw Jinghpaw mung de na salang nkau mi a matu hkawmsa lam hte seng nna lekmat ni lajang ga ai. “Jinghpaw Land Culture Exchange Company of China” na Salang wa Dawshi Gan Maw saw shaga dat ai hku nna ahkaw ahkang lu saga ai majaw Slg. Dawshi Gan Maw hpe mung chyeju dum ga ai law. 2007 ning May shata 17-18 ya laman gaw Kunming mare kaba de Mangshi mare kaw nna hkawm mat wa saga ai.May 19 ya shani Kunming mare kaw na Madun gawk kaba hpe sa yu ga ai. Dai shani sha Yunnan Provincial Museum e bai matut yu sharin hkaja la ai gaw Magri prat na “Dian” htunghking arung arai ni hpe mu lu ga ai majaw ram ram kajawng mat ga ai. Hpa majaw nga yang anhte Wunpawng sha ni a maka ni grai rawng ai “Dian” prat rai nga ai.

Shani gaw Mr. Li Chyin Yun (Vice chief of Yunnan Industrial worker union) ngu ai Miwa asuya salang kaba wa shat woi sha nna n-gun jaw ga tsun ai. Bai, shi mung Ruili hkan na amyu Jinghpo sha ni a lam jawngma prat e grai myit lawm lai wa sai nga nna tsun hkai dan nhtawm Hku Yup gaw hkan du hkawm ai lam tsun jahta ai. Ya nanhte ndai labau hpe sagawn ai gaw Miwa mung a matu grai akyu rawng ai hte ahkyak dik ai laika byin wa na re nga n-gun jaw ga tsun ai. Shana na aten hta gaw Kunming Jinghpaw Wunpawng hpung ningbaw Duwa Dawshi Tang (Vice principal of the scientific Agriculture Institute) Dukaba wa bai shana shat hte hkalum la ai hpe mung grai chyeju dum ga ai law.

May shata 20 ya hta gaw moi na Jiwa ni a lupwa (Hkawhkam ni a lup nga ma ai.) Kunming mare hka nawng kaba makau na mying kaba dik ai moi na nrut nra, arung arai htu shaw ai ginra (Archaeological excavation) “Shi Zai Shan” ngu ai “Lungpa mare” kaw du ga ai. Dai majaw Kunming ga e lahkawng ya aten jaw sai. Ndai shara gaw ahkyak dik ai Miwa Hkaw Hkam ni hte Dian ni a lapran na hkawhkam dazik lu htu shaw ma ai. Ndai lam hpe lawu de Dian Kingdom a lam hta hti yu ga. 2007 ning May 21 ya shani gaw Chu Xiong ngu ai mare kaba de du ga ai. Wunpawng hte ni htep ai hku kanawn lai wa sai Yi amyu ni a maka hpe mu lu ai.

2007 ning May shata 22 ya shani gaw Dali mare de du ga ai. Ndai gaw Be amyu ni rai nna moi na Dali mare dingsa Lang Hkung ngu ai shara de du ai. Ndai shara kaw e AD 738 ning hta Jinghpaw Du marai kru hpe Tang Dynasty prat na hkawhkam wa ahkang aya jaw nna Dali mare hpe up shangun ai. Dai Du ni gaw ...

1. Mungshe Zau
2. Mungsun Zau
3. Dintang Zau
4. Shalang Zau
5. Lang Hkung Zau
6. Ye Shi Zau ngu ai ni rai ma ai.
7. Ndai Du ni hta Mungji Zau hte Wuma Zau ngu ai ni mung lawm ma ai.

Ndai ni gaw Wunpawng sha ni rai nga ai Lhavo, Ah Chang, Yi, Naxi, Be amyu, Shadan Du, Galau Du ni ngu nna nga ai aten rai nga ai. Dai ni hpe NanChao ngu nna shamying tawn ai. Dali hkawhkam 22 rai nna 318 ning up ai. Dali na NanChao prat gaw 515 ning na ai lam chye lu ai.

23.5.2007 hta gaw Naxi mare Lijiang kaw du ai. Naxi masha ni gaw anhte Wunpawng sha ni hte jawjau ai lam hta bung ai hpe mu lu ai. Jan Nat hpe jawjau ai. Jan lakang ni htan ai Jan hkungri ni tawn da ai hpe mu lu ai. Grau nna gaw Shan Hpyi laika hte seng ai labau ni shanhte hkai ma ai. Naxi ni gaw moi Wunpawng ni hte arau laika la hkrat wa ai. Naxi ni gaw hpunpyen hte nlung kaw tawk ka ai majaw dai ni du hkra shanhte a laika nga ai lam grau shareng nna hkai ma ai. Kaga amyu nkau mi gaw laika hpe shahpyi hta ka ai majaw lam e kawsi nna shadu shapyaw sha kau ma ai lam ka tawn ai re. Shanhte a laika mung sumla laika rai nga ai.

24.5.2007 shani e, Tibet ni nga ai Di Hkyin mare de du shang wa nna mare Salang ni hte Tibet amyu masha ni htunghking hpung ningbaw ni hte hkrum zup lu ga ai. Tibet amyu ningbaw ningla ni hpe Wunpawng htunghking soi nhpye hte gumhpraw n-ga ni hpe Dukaba Manam Tawng gaw yawng a malai mari lung wa nna shagrau ya sai. Dukaba Manam Tawng a asuya manang ni re ai majaw grau hkap hkalum shagrau la ma ai. Shanhte rem ai Yak ngu ai mun grai wung ai Nga hpe bai kumhpa hpra rai jaw ya makyit mahkai da lu saga ai law. Dai kaw nna Boashan madun gawk de bai du ai shaloi Kunming prat na Manau Shadung maka ka ai wut tawng htu shaw tawn ai hpe grai myit lawm na zawn mu lu ai.

Ndai zawn labau sawk sagawn ai hta Mungkan e Wunpawng sha ni a labau dan hkung ngan kang wa lu na matu grai ahkyak dik nga ai. Miwa mung na amyu sha ni hta e Miwa ga hte yawng hpe ka-up mat wa, Myen mung e Myen ga hte galup mat, India mung e Hindi ga hte kaput mat wa rai nga ai Wunpawng sha ni a prat hpe lawan jawm sharai la ra sai. Labau ka shalat ai hte sharin achyin ya ai hta n-gun jawm dat ga ngu ga saw dat nngai.

Bai matut na ...

0 comments: